H αρχαιολογική περιοχή Aμαθούντας θεωρείται από τις πλέον σημαντικές της Κύπρου ως προς την ιστορική της αξία. Ανέκαθεν αποτελούσε αντικείμενο αρχαιολογικής μελέτης από το Τμήμα Αρχαιοτήτων, αλλά και από ξένες αποστολές…
Mέχρι σήμερα, η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως πολλά σημαντικά ευρήματα-μνημεία σ’ ό,τι αφορά την πολιτιστική μας κληρονομιά. Μια πολιτιστική κληρονομιά που ως Κύπριοι έχουμε την τιμή να έχουμε και αποτελεί αναμφίβολα όχι μόνο την καλύτερη απόδειξη της ταυτότητάς μας ως λαού, αλλά και ταυτόχρονα τον καλύτερο πρεσβευτή μας διεθνώς με στόχο την προσέλκυση τουρισμού.
Υπάρχει τουρισμός που επισκέπτεται αυτούς τους πολιτιστικούς μας χώρους, όμως πραγματικά διερωτάται κανείς αν εμείς θα πρέπει να αισθανόμαστε ικανοποίηση.
Ο αρχαιολογικός χώρος της αρχαίας Αμαθούντας δεν προσφέρει στον τουρίστα που τον επισκέπτεται τις απαραίτητες διευκολύνσεις, ούτε και τη στοιχειώδη ενημέρωση και επαρκή σηματοδότηση, εκτός από ονομαστικές αναφορές για τα μνημεία, γεγονός που επιβάλλει την εφαρμογή μιας πολιτιστικής πολιτικής για όλους γενικά τους τομείς με στόχο την ανάδειξη και προβολή του πολιτισμού μας.
Προς τούτο βέβαια είναι απαραίτητο να δοθούν τα απαραίτητα κονδύλια, ώστε από «ξεχασμένος πολιτισμός» να προαχθεί σε πραγματικό πόλο έλξης τόσο των ξένων όσο και των ντόπιων επισκεπτών. Το Γενικό Σχέδιο που θα αποτελέσει τη βάση αναμόρφωσης της αρχαίας Aμαθούντας έχει ήδη ολοκληρωθεί προ καιρού.
Το περιεχόμενο του Σχεδίου δημιουργεί έντονη αισιοδοξία ότι σύντομα η αρχαία Aμαθούντα θα αποκτήσει το «πρόσωπο» που πραγματικά ταιριάζει στον πολιτισμό που καλύπτει ολόκληρος ο λόφος και σηματοδοτεί ένα σημαντικό μέρος της χιλιόχρονης ιστορίας του τόπου.
Μέχρι σήμερα, ο επισκέπτης του αρχαιολογικού αυτού χώρου δεν είχε και δεν έχει στη διάθεσή του καμιά διευκόλυνση, ούτε και τη στοιχειώδη ενημέρωση για τα μνημεία.
Ταυτόχρονα, ερχόταν αντιμέτωπος με ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον, άριστα δεμένο με την ιστορικότητα του χώρου, το οποίο όμως «προσβαλλόταν» από τα κάθε είδους «προστατευτικά παραπήγματα».
Δυστυχώς, όμως, το σημαντικό αυτό έργο με πολλαπλά οφέλη έχει οδηγηθεί στις ελληνικές καλένδες ή καλύτερα στον κρατικό καταψύκτη, αφού έπεσε κι αυτό θύμα της δύσκολης οικονομικής κατάστασης που διέρχεται σήμερα ο τόπος.
«Μια ζωή στο περίμενε μας έχουν συνηθίσει οι αρμόδιοι κρατικοί ιθύνοντες κι αυτό ας μη θεωρηθεί υπερβολή», δηλώνει στον «Φ» ο κοινοτάρχης Αγίου Τύχωνα Γιώργος Στυλιανού, διακατεχόμενος από πικρία για το γεγονός ότι η περιοχή του παραγκωνίζεται από πλευράς ανάπτυξης, αφού κάποια έργα υποδομής παραμένουν στους σχεδιασμούς και στα συρτάρια των διαφόρων κυβερνητικών υπηρεσιών, χωρίς να προωθούνται προς υλοποίηση.
O αρχαιολογικός χώρος της Aμαθούντας περικλείεται μεταξύ του υπεραστικού δρόμου Λεμεσού – Λευκωσίας βόρεια, την παραλία νότια, τον λόφο στα δυτικά και τους κάθετους προς αυτά δρόμους και ρυάκια στα ανατολικά, όπου βρίσκονται τα ερείπια μιας από τις αρχαίες πόλης της Κύπρου.
Η ακρόπολη της Αμαθούντας βρίσκεται τοποθετημένη στην κορυφή ενός ασύμμετρου λόφου που υψώνεται επιβλητικά δίπλα από τη θάλασσα. Η βόρεια πλευρά του είναι απότομη και δύσβατη, ενώ ανάβαση γίνεται από τη νότια πλευρά.
Στην «οχυρωμένη» ακρόπολη βρίσκεται το ανάκτορο και τα παλαιοχριστιανικά τείχη της πόλης, τα ερείπια του ναού της Αφροδίτης με την παλαιοχριστιανική βασιλική και οι οχυρώσεις.
Στην ευρύτερη περιοχή-κοιλάδα βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας αγοράς και ένα σύμπλεγμα κτηρίων άγνωστης χρήσης, η εκκλησία του Αγίου Tύχωνα, η Μεγάλη Βασιλική, η λατρευτική σήραγγα, οι οχυρώσεις με πύργους, ενώ μέσα στη θάλασσα βρίσκονται τα ερείπια του αρχαίου λιμανιού.
Στα ανατολικά, και κάπως αποκομμένα από την περιοχή της Αμαθούντας, βρίσκονται το μαυσωλείο, η βασιλική με το ελαιοπιεστήριο στην τοποθεσία «Bίκλες» και η νεκρόπολη. Στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο ανήκουν επίσης οι μεμονωμένοι τάφοι που βρέθηκαν σε παρακείμενα ξενοδοχεία και άλλους χώρους.
Συντήρηση του χώρου και ανάδειξη του λιμανιού
Με βάση τους σχεδιασμούς που έχουν γίνει, η αναμόρφωση του αρχαιολογικού χώρου Aμαθούντας περιλαμβάνει μια σειρά από έργα για συντήρηση και ανάδειξη όλων των μνημείων που συνθέτουν αυτό που όλοι συνηθίσαμε να αποκαλούμε μονολεκτικά «Aμαθούντα»: την τοποθέτηση προστατευτικών σκεπάστρων για καλύτερη προστασία και αποφυγή περαιτέρω καταστροφής τους από τη διάβρωση του χρόνου και τις καιρικές συνθήκες, προστασία του αρχαιολογικού χώρου και διαφύλαξη της σχέσης του με το γύρω φυσικό περιβάλλον, ενθάρρυνση της επίσκεψης και παροχή διευκολύνσεων για αυξανόμενο αριθμό επισκεπτών, ντόπιων και ξένων, καθώς και η ενίσχυση του επιμορφωτικού ρόλου της Αμαθούντας.
Μεγάλη σημασία δίνεται στην παρουσίαση των μνημείων μέσω επεξηγηματικών πινακίδων πληροφόρησης και ενημέρωσης των επισκεπτών.
Για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση του κοινού – επισκεπτών, ντόπιων και ξένων, και ευκολότερη πρόσβασή τους στα μνημεία, προβλέπεται η δημιουργία ενιαίου κυκλοφοριακού δικτύου από πεζόδρομους, ποδηλατόδρομους, παγκάκια σε διάφορα σημεία του χώρου για ξεκούραση, κατασκευή κέντρου επισκεπτών, τοπικού μουσείου, αναψυκτηρίoυ, μικρού αμφιθεάτρου για τη διοργάνωση πoλιτιστικώv εκδηλώσεων και χώρου στάθμευσης.
Ένα εξίσου σημαντικό έργο υποδομής, που καθυστερεί να υλοποιηθεί, είναι η συμπλήρωση του παραλιακού πεζοδρόμου, με την κατασκευή της ξύλινης αποβάθρας για πρόσβαση των επισκεπτών στο λιμάνι της αρχαίας πόλης της Aμαθούντας, αλλά και των έργων ανάδειξης του αρχαίου λιμανιού.
Μέσα από έναν καινοτόμο σχεδιασμό, οι ιθύνοντες για τον αρχαίο πολιτισμό μας στοχεύουν όχι μόνο στην ανάδειξη του αρχαίου λιμανιού, αλλά και στη δημιουργία εκείνων των χρήσεων για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση όλων των επισκεπτών.
Οι σχεδιασμοί του έργου μεταξύ άλλων διαλαμβάνουν την εκβάθυνση της λεκάνης του αρχαίου λιμανιού και τη δημιουργία μιας ξύλινης αποβάθρας 500 μέτρων περιμετρικά του χώρου -κατά μήκος των τειχών του λιμανιού.
Προβλέπεται ακόμη ο καθαρισμός της λεκάνης και των πετρωμάτων του λιμανιού από τα φύκια της θάλασσας, αλλά και η εγκατάσταση ειδικού φωτισμού στον βυθό ώστε να επιτρέπεται στον κάθε επισκέπτη να ξεχωρίζει τα διάφορα σημεία του μνημείου, ενώ για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών προνοείται ακόμη η κατασκευή καφετερίας.
Σημαντικά οφέλη για τον τουρισμό
Τα πιο πάνω έργα έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και χρόνια, αλλά παραμένουν στα παχιά λόγια, στις διαβεβαιώσεις και στις υποσχέσεις αρμοδίων, δηλώνει ο κοινοτάρχης Αγίου Τύχωνα, Γιώργος Στυλιανού.
Η καθυστέρηση στην υλοποίηση του σχεδίου για αναμόρφωση του χώρου της αρχαίας Aμαθούντας σε αρχαιολογικό πάρκο αλλά και των έργων ανάδειξης του λιμανιού που για χιλιετίες βρίσκεται θαμμένο στην ποδιά της αρχαίας πόλης της Aμαθούντας περιέχει το στοιχείο του εμπαιγμού προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, προσθέτει ο κοινοτάρχης, εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκεια για την καθυστέρηση που παρατηρείται στην υλοποίηση των έργων.
«Παρόλο ότι τόσο το σχέδιο αναμόρφωσης του αρχαιολογικού χώρου όσο και οι σχεδιασμοί για αναστήλωση του αρχαίου λιμανιού έχουν ολοκληρωθεί εδώ και καιρό, εντούτοις, μέχρι σήμερα δεν έχει καταστεί εφικτή η εκτέλεση των σημαντικών αυτών έργων που θα αναδείξουν την ιστορία και την πολιτιστική μας κληρονομιά, με όλες τις επιμέρους θετικές συνέπειες, για την παραπέρα τουριστική και όχι μόνο ανάπτυξη της περιοχής», επεσήμανε ο κ. Στυλιανού.
«Με την πλήρη αναμόρφωση του χώρου της Aμαθούντας θα έχουμε έναν εξαιρετικό αρχαιολογικό χώρο, που εκτός των άλλων θα επιφέρει σημαντικά οφέλη στον τουρισμό μας και γενικότερα για την οικονομία του τόπου μας», κατέληξε ο κοινοτάρχης Αγίου Τύχωνα.
ΠΗΓΗ: O ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ…
