Το θέμα «Γυναίκες στη Διπλωματία» συζήτησαν την Παρασκευή ο Υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος και η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων Τζόζη Χριστοδούλου με φοιτήτριες και φοιτητές από τα Πανεπιστήμια Κύπρου, Frederick, Uclan, ΤΕΠΑΚ, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Neapolis και Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, στο πλαίσιο εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών επ’ ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας των Γυναικών στη Διπλωματία που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης δύο γυναίκες, η Ρέα Γιορδαμλή, τέως διπλωμάτης – Πρέσβης επί τιμή και η Κούλα Σοφιανού, Πληρεξούσια Υπουργός, παρουσίασαν τις προσωπικές τους εμπειρίες ως γυναίκες διπλωμάτες και συζήτησαν με τις φοιτήτριες και τους φοιτητές, στην παρουσία καθηγητών τους, του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών Κυριάκου Κούρου και άλλων διπλωματών, διάφορες πτυχές που άπτονται της διάστασης φύλου και της συμμετοχής των γυναικών στη διπλωματία.
Στον χαιρετισμό του ο Υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι η συνδιοργάνωση της εκδήλωσης με το Γραφείο της Επιτρόπου Ισότητας Φύλων έχει διττή χρησιμότητα αφού αφενός στέλνει το μήνυμα της από κοινού προσπάθειας και αφετέρου, δίδει την ευκαιρία να αναδειχθεί η αναγκαιότητα βελτίωσης των δεικτών συμμετοχικότητας.
Στο πλαίσιο του χαιρετισμού του ο Υπουργός Εξωτερικών εξήρε τη συμβολή της Επιτρόπου Ισότητας στην ανάπτυξη και εφαρμογή του πλαισίου δράσης για την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην εξωτερική πολιτική, υπενθυμίζοντας ότι κατά τη θητεία της στο Υπουργείο Εξωτερικών συνεργάστηκε στενά με το Γραφείο της τότε Επιτρόπου Ισότητας Φύλων, Ιωσηφίνας Αντωνίου, συντάσσοντας το Πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την υλοποίηση του Ψηφίσματος 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια».
Και τόνισε πως επιδίωξή ακριβώς είναι το εν λόγω Σχέδιο να αποτελέσει όχημα οικοδόμησης συνεργασιών με άλλα κράτη και διεθνείς οργανισμούς.
Ο κ. Κόμπος εξέφρασε την πεποίθηση ότι η διπλωματική δράση των γυναικών συνεισφέρει τα μέγιστα στην προώθηση της ειρήνης, του διαλόγου και της ανάπτυξης, υποδεικνύοντας παράλληλα ότι και στην Κύπρο έγιναν πολλά βήματα προόδου και διαβεβαιώνοντας ότι για το Υπουργείο Εξωτερικών, η προώθηση της περιφερειακής και διεθνούς συνεργασίας στον σημαντικό αυτό τομέα, αποτελεί προτεραιότητα.
Γεγονός που, όπως συμπλήρωσε, φαίνεται έμπρακτα διαμέσου της υποψηφιότητάς της Κύπρου στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, για την περίοδο 2025- 2027, θέτοντας τα θέματα ισότητας των φύλων ως μια εκ των προτεραιοτήτων.
Σε ό,τι αφορά στην Εξωτερική Υπηρεσία, ο Υπουργός Εξωτερικών κατέγραψε στα θετικά το γεγονός, όπως είπε, ότι οι γυναίκες και άνδρες διπλωμάτες έχουν πλέον ίσες ευκαιρίες και ίδια πρόσβαση στις ηγετικές βαθμίδες του Υπουργείου.
Παρέθεσε μάλιστα επ’ αυτού αριθμητικά δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία συνολικά 55 Κύπριες, όλων των βαθμίδων της διπλωματίας εργάζονται άοκνα, σε πόστα μεγάλης ευθύνης, με 10 από αυτές να υπηρετούν σήμερα ως Αρχηγοί Διπλωματικών Αποστολών της Δημοκρατίας, κάποιες εκ των οποίων σε καίριες τοποθετήσεις όπως η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στην ΕΕ, η Αντιπροσωπεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στον ΟΑΣΕ, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κύπρου στη Γενεύη, αλλά και σε χώρες όπως η Γερμανία και η Κίνα.
Ανέφερε δε χαριτολογώντας ότι στο γραφείο του, αποτελεί τον μόνο εκπρόσωπο του ανδρικού φύλου αλλά και ότι εντός του Υπουργείου, γυναίκες ηγούνται σημαντικότατων Διευθύνσεων και Τμημάτων.
Ο Υπουργός Εξωτερικών συνέχισε υποδεικνύοντας ωστόσο πως αυτό, «δεν μπορεί να μας επαναπαύει, ιδιαίτερα, αν αναλογιστούμε ότι στο σύνολο των 166 Κύπριων διπλωματών, μόλις οι 55 είναι γυναίκες».
«Αναμφίβολα, έχουμε δρόμο να διανύσουμε» πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας πως «δεν είναι θέμα αριθμών, αλλά κυρίως νοοτροπίας».
Νοοτροπίας όπου, όπως συμπλήρωσε, η έμπρακτη εφαρμογή των όσων διακηρύττουμε πρέπει να συνεχιστεί, και να ενισχυθεί, με σταθερά και μεθοδικά βήματα, με κλειδί την προσέλκυση περισσότερων γυναικών στο ανθρώπινο δυναμικό του Υπουργείου Εξωτερικών
Ο Υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε ακολούθως την ελπίδα ότι η συνάντηση αυτή θα εξελιχτεί σε ένα φόρουμ ανταλλαγής εμπειριών, προβληματισμών και δράσεων, ενώ αναφερόμενος στις παρουσιάσεις της Ρέας Γιορδαμλή και της Κούλας Σοφιανού, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι συμβάλλουν στο να ξεπεραστούν προκαταλήψεις και στερεότυπα, και επιπλέον να δοθεί ένα μήνυμα ως προς το ότι το Υπουργείο Εξωτερικών είναι ανοιχτό να εργοδοτήσει γυναίκες οι οποίες θα μπορούν να προσθέσουν σημαντικά στην αποστολή του Υπουργείου
Από την πλευρά της η Επίτρόπος Ισότητας των Φύλων Τζόζη Χριστοδούλου σημείωσε ότι η σημερινή εκδήλωση, πέραν της ουσίας, έχει και το δικό της, ξεχωριστό συμβολισμό, καθώς διεξάγεται στο πλαίσιο της διεθνούς ημέρας «Γυναίκες στη Διπλωματία», η οποία έχει καθιερωθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
Η κ. Χριστοδούλου τόνισε ακολούθως ότι είναι γεγονός ότι, εν έτει 2023, «συνεχίζουμε ακόμη να συζητάμε και να προσπαθούμε να πείσουμε για τα αυτονόητα», ότι δηλαδή τα δικαιώματα των γυναικών είναι ανθρώπινα δικαιώματα, όπως πρόσθεσε.
Και υπέδειξε πως σε ένα περιβάλλον όπως αυτό της εξωτερικής πολιτικής και της διπλωματίας, είναι αδιανόητο να συζητούνται οριζόντια όλα τα θέματα, από την εισβολή στην Ουκρανία μέχρι τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, και η διάσταση του φύλου να απουσιάζει.
Εξέφρασε μάλιστα την πεποίθηση πως ο κύριος λόγος απουσίας της διάστασης του φύλου, δηλαδή πώς οι πολιτικές που διαμορφώνονται και οι δράσεις που αναλαμβάνονται επηρεάζουν διαφορετικά τις γυναίκες και τους άντρες, είναι το γεγονός ότι οι γυναίκες δεν είχαν θέση στο τραπέζι των συζητήσεων.
Η Επίτροπος Ισότητας σημείωσε ακολούθως ότι η διπλωματία, ανά το παγκόσμιο, ακόμη θεωρείται ανδροκρατούμενος χώρος, με αναχρονιστικές αντιλήψεις, όπως π.χ. ότι τα διεθνή φόρα αφορούν «σκληρές» πολιτικές και άρα μόνο άνδρες, κάτι ωστόσο που όπως τόνισε, έχει αρχίσει να αλλάζει λόγω όλων των γυναικών που υπηρετούν στη Διπλωματική Υπηρεσία.
Σημείωσε δε πως καθώς η ίδια είχε την ευκαιρία και την τιμή να συνεργαστεί με πολλές από τις διπλωμάτισσες, γνωρίζει ως εκ τούτου πολύ καλά ότι έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση πολιτικών που επηρεάζουν θετικά σήμερα τη ζωή μας, σε ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων, από την ενέργεια, την άμυνα, τη διαχείριση κρίσεων μέχρι τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ανέφερε μάλιστα πως την ίδια στιγμή που διεξαγόταν η εκδήλωση στο Υπουργείο Εξωτερικών η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Κύπρου στη Γενεύη Ολυμπία Νεοκλέους εκφωνούσε κοινή δήλωση που αφορά τις γυναικοκτονίες, στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, «μια πρωτοβουλία της Κύπρου με το Ισραήλ, την οποία στηρίζουν σχεδόν 70 χώρες».
«Μια προσπάθεια και μια διαδικασία που άρχισε πριν περίπου 2 χρόνια από τις γυναίκες της κυπριακής Διπλωματικής Υπηρεσίας».
Απευθυνόμενη στις φοιτήτριες που συμμετείχαν στην εκδήλωση, η κ. Χριστοδούλου τους είπε πως δεν μπορεί να τους πει ότι οποιοδήποτε επάγγελμα και αν επιλέξουν, η σταδιοδρομία τους θα είναι στρωμένη με κόκκινο χαλί, υποδεικνύοντας πως όπως και σε πολλά άλλα επαγγέλματα, έτσι και στη Διπλωματική Υπηρεσία, πολλές γυναίκες αντιμετωπίζουν αόρατα ή και ορατά εμπόδια, ακριβώς επειδή είναι γυναίκες. «Είτε λόγω ασυνειδήτων προκαταλήψεων, είτε λόγω συνειδητών προκαταλήψεων, δεν θεωρούνται ‘επαρκείς’ να τα καλύψουν, κυρίως επειδή αναμένεται από αυτές να σκεφτούν τη φροντίδα της οικογένειας, αφού στερεοτυπικά το βάρος αυτής της ευθύνης πέφτει σχεδόν αποκλειστικά στους δικούς τους ώμους» τόνισε, σημειώνοντας ωστόσο πως «αυτά τα ερωτήματα δεν είναι οι ίδιες οι γυναίκες που θα πρέπει να τα απαντήσουν αλλά το σύστημα».
Στο πλαίσιο αυτό η Επίτροπος Ισότητας εξήγησε πως θα πρέπει συνεπώς να δημιουργηθούν εκείνες οι πολιτικές και δράσεις που να ανταποκρίνονται στις διαφορετικές ανάγκες των γυναικών και των ανδρών στη Διπλωματική Υπηρεσία, ώστε να τους δοθεί ο χώρος και η φωνή για να έχουν ακόμη περισσότερη επίδραση και απήχηση στην εξωτερική πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας, εξηγώντας πως αυτός ακριβώς είναι και ο νέος ρόλος του Γραφείου Επίτροπου Ισότητας.
«Προχωράμε, πάντα σε συνεργασία με όλα τα Υπουργεία και Υφυπουργεία, να ενσωματώσουμε δράσεις και πολιτικές οριζόντια σε όλη την κρατική μηχανή, ώστε η πολιτεία να καλύπτει και να περιλαμβάνει και το άλλο 50% του πληθυσμού της» σημείωσε.
Εξέφρασε την ίδια στιγμή ικανοποίηση για το ότι τόσο η συνεργασία όσο και κοινές δράσεις έχουν ήδη αρχίσει με τα περισσότερα Υπουργεία, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργείου Εξωτερικών. «Στόχος» τόνισε «είναι να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες ή να τις αξιολογήσουμε και όπου χρειάζεται να τις ενισχύσουμε, για να είναι φιλικές προς όλες και όλους ώστε να αυξήσουμε τον αριθμό των γυναικών στη διπλωματία, γιατί μόνο να προσφέρουν έχουν στην εξωτερική πολιτική της χώρας μας».
Υπογράμμισε την ίδια στιγμή πως η αλλαγή κουλτούρας δεν είναι κάτι που επιτυγχάνεται από τη μια μέρα στη άλλη και πως «χρειάζεται επιμονή, υπομονή, στρατηγική για να πέσει το ‘τείχος’ των στερεοτύπων».
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης τόσο η Πρέσβης επί τιμή Ρέα Γιορδαμλή όσο και η Πληρεξούσια Υπουργός Κούλα Σοφιανού μποιράστηκαν με τους συμμετέχοντες τις προσωπικές τους εμπειρίες και τις διάφορες προκλήσεις που αντιμετώπισαν ως γυναίκες καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας τους στη Διπλωματία από την πρόσληψη του στο Υπουργείο Εξωτερικών μέχρι την ανάληψη σημαντικών πόστων ως Αρχηγοί Αποστολών. Κοινή συνισταμένη των τοποθετήσεων τους ότι μέσα σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον το οποίο ωστόσο αλλάζει, οι γυναίκες μπορούν με σκληρή δουλειά και πίστη στον εαυτό τους να πετύχουν και να συμβάλουν εποικοδομητικά στην προώθηση των εθνικών συμφερόντων της Κύπρου.
Των τοποθετήσεων ακολούθησε συζήτηση και δεξίωση που παρέθεσαν οι διοργανωτές στους συμμετέχοντες.
