Νέα πνοή στην προώθηση της ανάπτυξης του 5G στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά σε ειδική έκθεση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ECA), σημειώνοντας πως οι σημαντικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση των οικείων δικτύων 5G στα κράτη μέλη θέτουν σε κίνδυνο την επίτευξη των στόχων της ΕΕ όσον αφορά την πρόσβαση και την κάλυψη.
Στην έκθεση σημειώνεται πως η Κύπρος είναι ένα από τα τέσσερα κράτη μέλη που δεν πέτυχαν τον ενδιάμεσο στόχο για το 2020, για πρόσβαση στην τεχνολογία 5G σε μία τουλάχιστον μεγάλη πόλη (τα άλλα τρία είναι η Λιθουανία, η Μάλτα και η Πορτογαλία).
Η Κύπρος είναι επίσης μια από τις πέντε χώρες οι οποίες, σύμφωνα με την Επιτροπή, θεωρείται πως έχουν χαμηλή πιθανότητα να επιτύχουν τον στόχο για το 2025 (οι άλλες είναι το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κροατία και η Ελλάδα).
Σύμφωνα με τους ελεγκτές, χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες για την αντιμετώπιση ζητημάτων ασφάλειας, που σχετίζονται με την ανάπτυξη του 5G «κατά τρόπο συνεπή και συντονισμένο» όπως αναφέρεται.
Οι υπηρεσίες 5G, που αποτελεί το νέο παγκόσμιο ασύρματο πρότυπο για τα δίκτυα κινητών επικοινωνιών, είναι καίριας σημασίας για ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών «που είναι χρήσιμες για πολλούς τομείς της οικονομίας της ΕΕ και την καθημερινότητα των πολιτών» τονίζουν οι ελεγκτές.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τις οποίες επικαλείται η έκθεση, το 5G θα μπορούσε μεταξύ του 2021 και του 2025 να συνεισφέρει μέχρι και 1 τρισεκατομμύριο ευρώ στο ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή να μετασχηματίσει μέχρι 20 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, όπως αναφέρεται.
Στην έκθεση του ECA ωστόσο καταγράφονται και μια σειρά από κινδύνους, ειδικότερα «η αυξημένη εξάρτηση λόγω του περιορισμένου αριθμού των προμηθευτών που είναι σε θέση να κατασκευάζουν και να εκμεταλλεύονται τα δίκτυα 5G, καθώς και κίνδυνοι που συνδέονται με την παρέμβαση εχθρικών κρατικών παραγόντων».
Όπως υπενθυμίζεται στην έκθεση, στο σχέδιο δράσης της για το 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όρισε προθεσμία έως το 2025 για την εξάπλωση του 5G τόσο σε όλες τις αστικές περιοχές όσο και σε όλες τις μείζονες διαδρομές μεταφορών. Τον Μάρτιο του περασμένου έτους, έθεσε ως επιπλέον στόχο την κάλυψη με 5G ολόκληρης της ΕΕ έως το 2030. Ωστόσο, οι ελεγκτές παρατηρούν ότι μόνο τα μισά κράτη μέλη έχουν συμπεριλάβει τους εν λόγω στόχους στις εθνικές στρατηγικές τους για το 5G.
Η Επιτροπή έχει υποστηρίξει τα κράτη μέλη στην επίτευξη των στόχων αυτών μέσω διαφόρων πρωτοβουλιών και παρέχοντάς τους καθοδήγηση και χρηματοδότηση. Εντούτοις, ουδέποτε προσδιόρισε με σαφήνεια την προσδοκώμενη ποιότητα των υπηρεσιών 5G. Οι ελεγκτές υπογραμμίζουν ότι το γεγονός αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση και την ποιότητα των υπηρεσιών 5G σε ολόκληρη την ΕΕ, διευρύνοντας περαιτέρω το «ψηφιακό χάσμα».
«Έως το 2025, θα δαπανηθούν σε ολόκληρη την ΕΕ έως και 400 δισεκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη των δικτύων 5G με σκοπό τη στήριξη της μελλοντικής οικονομικής μεγέθυνσης και ανταγωνιστικότητας. Ωστόσο, πολλά κράτη μέλη έχουν μείνει πίσω στον τομέα αυτό, με αποτέλεσμα η ΕΕ να απέχει ακόμη πολύ από το να αποκομίσει τα οφέλη του 5G», δήλωσε η Annemie Turtelboom, μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδια για την έκθεση.
«Επιπλέον, ζήτημα στρατηγικής σημασίας για την τεχνολογική αυτοδυναμία της ΕΕ και την ενιαία αγορά είναι οι προσεγγίσεις των κρατών μελών όσον αφορά την ασφάλεια του 5G, και ιδίως η ανάγκη για συντονισμένη δράση», πρόσθεσε.
Όλα τα κράτη μέλη, με εξαίρεση την Κύπρο, τη Λιθουανία, τη Μάλτα και την Πορτογαλία, πέτυχαν τον ενδιάμεσο στόχο για το 2020, για πρόσβαση στην τεχνολογία 5G σε μία τουλάχιστον μεγάλη πόλη.
Ωστόσο, πολλές χώρες της ΕΕ δεν βρίσκονται σε καλό δρόμο όσον αφορά την ανάπτυξη των οικείων δικτύων 5G. Η Επιτροπή θεωρεί ότι για 16 χώρες της ΕΕ η πιθανότητα να επιτύχουν τον στόχο για το 2025 είναι στην καλύτερη περίπτωση μέτρια (Αυστρία, Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Γερμανία, Ιρλανδία, Λιθουανία, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία και Σλοβενία) και στη χειρότερη χαμηλή (Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος και Ελλάδα).
Έως τον Νοέμβριο του 2021, 23 κράτη μέλη δεν είχαν ακόμη μεταφέρει στο εθνικό δίκαιο την οδηγία της ΕΕ η οποία, μεταξύ άλλων δράσεων, ορίζει προθεσμίες για την εκχώρηση πρωτοπόρων ζωνών 5G. Οι ελεγκτές τονίζουν ότι με τον τρέχοντα ρυθμό υλοποίησης είναι πολύ πιθανό να μην επιτευχθούν οι στόχοι της ΕΕ για τη δεκαετία που διανύουμε.
Η ανάπτυξη του 5G είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με ζητήματα ασφάλειας. Οι προμηθευτές που έχουν την έδρα τους σε χώρες της ΕΕ είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται με τα πρότυπα και τις νομικές απαιτήσεις της ΕΕ. Ωστόσο, έξι από τους οκτώ μεγαλύτερους προμηθευτές, όπως οι εταιρείες Huawei (Κίνα) και Samsung (Νότια Κορέα), δεν εδρεύουν στην ΕΕ σημειώνεται.
Τα νομοθετικά πλαίσια τρίτων χωρών μπορεί να αποκλίνουν σημαντικά από τα πρότυπα της ΕΕ, παραδείγματος χάριν όσον αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Οι ελεγκτές εκφράζουν την ανησυχία ότι υπάρχει το ενδεχόμενο οι χρήστες της ΕΕ να υπόκεινται στη νομοθεσία τρίτης χώρας στην περίπτωση που τα κέντρα ελέγχου είναι εγκατεστημένα εκτός ΕΕ.
Η Επιτροπή, επισημαίνεται, αντέδρασε ταχύτατα όταν η ασφάλεια του 5G κατέστη μείζον ζήτημα σε επίπεδο ΕΕ, εγκρίνοντας την εργαλειοθήκη της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια των δικτύων 5G τον Ιανουάριο του 2020. Εντούτοις, όταν εγκρίθηκε ήταν ήδη πολύ αργά για ορισμένους φορείς εκμετάλλευσης κινητών δικτύων που είχαν ήδη επιλέξει τους προμηθευτές τους.
Οι ελεγκτές επισημαίνουν επίσης ότι, παρόλο που οι ανησυχίες που αφορούν την ασφάλεια του 5G έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα, οι πληροφορίες που είναι δημόσια διαθέσιμες σχετικά με το πώς προσεγγίζουν οι χώρες της ΕΕ τα ζητήματα ασφάλειας, και ιδίως το ζήτημα των προμηθευτών υψηλού κινδύνου, είναι περιορισμένες.
