Εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ευρεία πλειοψηφία το Ενωσιακό Ψηφιακό Πιστοποιητικό Covid το οποίο θα διευκολύνει τις μετακινήσεις των Ευρωπαίων πολιτών.
Με 546 ψήφους υπέρ, 93 κατά και 51 αποχές, η ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο υιοθέτησε τη συμβιβαστική πρόταση επί του κανονισμού για το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό covid.
Υπολείπεται πλέον η υιοθέτηση της ίδιας πρότασης και από τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο, ώστε ο κανονισμός να αρχίσει να ισχύει από την 1η Ιουλίου 2021. Η ψηφοφορία στο ΕΚ πραγματοποιήθηκε χθες με ψηφιακή μορφή και το αποτέλεσμά της ανακοινώθηκε σήμερα κατά την έναρξη της συνεδρίασης από τον Πρόεδρο Σασόλι.
Το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID (πρώην «ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό») θα διευκολύνει την ασφαλή ελεύθερη κυκλοφορία εντός της ΕΕ στη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Θα χρησιμεύει ως αποδεικτικό ότι ο/η κάτοχος του έχει εμβολιαστεί κατά της COVID-19, έχει εξεταστεί για COVID-19 με αρνητικό αποτέλεσμα ή ότι έχει αναρρώσει από την COVID-19.
Το πιστοποιητικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και στην Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία. Συνεχίζονται επίσης οι επαφές ώστε να καταστεί δυνατή η χρήση του και στην Ελβετία. Η Επιτροπή καταβάλλει προσπάθειες για να διασφαλίσει ότι τα πιστοποιητικά θα μπορούν να είναι συμβατά με τα συστήματα άλλων χωρών εκτός της ΕΕ.
Ποια είναι τα βασικά στοιχεία του ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID όπως συμφωνήθηκε;
Το σύστημα του ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID περιλαμβάνει τρία διαφορετικά είδη πιστοποιητικών για την COVID-19: πιστοποιητικό εμβολιασμού, πιστοποιητικό εξέτασης (τεστ) και πιστοποιητικό ανάρρωσης.
Το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ είναι η ψηφιακή απόδειξη ότι ένα πρόσωπο είτε
- έχει εμβολιαστεί κατά της COVID-19,
- έχει υποβληθεί σε διαγνωστική εξέταση με αρνητικό αποτέλεσμα,
- ή έχει αναρρώσει από τη νόσο COVID-19
Κύρια χαρακτηριστικά του πιστοποιητικού
- σε ψηφιακή και/ή έντυπη έκδοση
- με κωδικό QR
- δωρεάν
- στην εθνική γλώσσα και στα αγγλικά
- ασφαλές και προστατευμένο
- με ισχύ σε όλες τις χώρες της ΕΕ
Το ενωσιακό πιστοποιητικό μπορεί να εκδίδεται και να χρησιμοποιείται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ για τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Θα υπάρχει δυνατότητα δωρεάν χορήγησής του για όλους τους πολίτες της ΕΕ και τα μέλη των οικογενειών τους, καθώς και για τους υπηκόους χωρών εκτός ΕΕ που παραμένουν ή διαμένουν νόμιμα σε κράτη μέλη και έχουν δικαίωμα να ταξιδεύουν σε άλλα κράτη μέλη,
Το ενωσιακό πιστοποιητικό περιλαμβάνει μόνο ένα ελάχιστο σύνολο πληροφοριών που είναι απαραίτητες για την επιβεβαίωση και την επαλήθευση της κατάστασης του κατόχου του όσον αφορά τον εμβολιασμό, την εξέταση ή την ανάρρωση.
Ο εμβολιασμός δεν θα αποτελεί προϋπόθεση για να μπορεί κάποιος να ταξιδέψει. Όλοι οι πολίτες της ΕΕ, είτε έχουν εμβολιαστεί είτε όχι, έχουν το θεμελιώδες δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας στην ΕΕ.
Το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID – ελεύθερη κυκλοφορία
Πώς θα διευκολύνει την ασφαλή ελεύθερη κυκλοφορία το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID;
Τα κράτη μέλη δεν θα επιβάλλουν πρόσθετους ταξιδιωτικούς περιορισμούς στους κατόχους ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID, εκτός εάν είναι αναγκαίοι και αναλογικοί για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Σ᾽ αυτή την περίπτωση, το κράτος μέλος πρέπει να ενημερώσει εγκαίρως την Επιτροπή και όλα τα άλλα κράτη μέλη και να αιτιολογήσει τα νέα αυτά μέτρα.
Το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID θα χρησιμεύει ως αποδεικτικό εμβολιασμού, εξέτασης και ανάρρωσης, το οποίο θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Κάθε κάτοχος ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID, όταν ταξιδεύει, θα έχει τα ίδια δικαιώματα με τους πολίτες του κράτους μέλους το οποίο επισκέπτεται, οι οποίοι έχουν εμβολιαστεί, υποβληθεί σε τεστ ή αναρρώσει από την COVID-19.
Στις 31 Μαΐου η Επιτροπή πρότεινε επικαιροποίηση της σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τον συντονισμό των περιορισμών της ελεύθερης κυκλοφορίας στην ΕΕ, ώστε να καθοριστούν σαφείς κανόνες σχετικά με τους όρους άρσης των ταξιδιωτικών περιορισμών για τα άτομα που είναι κάτοχοι του ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID.
Με ποιον τρόπο διασφαλίζεται ότι τα άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί δεν υφίστανται διακρίσεις όταν ασκούν το δικαίωμά τους για ελεύθερη κυκλοφορία;
Για να διασφαλιστεί ο σεβασμός του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας στην ΕΕ και η απουσία διακρίσεων εις βάρος ατόμων που δεν έχουν εμβολιαστεί, το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID θα καλύπτει τα πιστοποιητικά εμβολιασμού κατά της COVID-19, τα πιστοποιητικά εξέτασης, καθώς και τα πιστοποιητικά ανάρρωσης από την COVID-19. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούν να επωφεληθούν από την έκδοση ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα όταν ταξιδεύουν.
Στόχος του ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID είναι να διευκολύνει την ελεύθερη κυκλοφορία στο εσωτερικό της ΕΕ. Δεν αποτελεί προϋπόθεση για να μπορεί κανείς να ταξιδέψει. Το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID δεν είναι ταξιδιωτικό έγγραφο. Όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί πρέπει να μπορούν να ασκούν τα δικαιώματά τους για ελεύθερη κυκλοφορία κατά τον ίδιο τρόπο με όσους έχουν εμβολιαστεί, ενδεχομένως με την επιφύλαξη περιορισμών όπως η διεξαγωγή τεστ ή η καραντίνα/αυτοαπομόνωση.
Ποιος είναι ο ρόλος της Επιτροπής και ποιος είναι ο ρόλος των κρατών μελών;
Όλα τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν δωρεάν ψηφιακές λύσεις για την έκδοση του ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID. Στις λύσεις αυτές περιλαμβάνονται:
- Εφαρμογή ή πύλη για την έκδοση τόσο ψηφιακών όσο και έντυπων πιστοποιητικών
- Λύση που επιτρέπει στους πολίτες να αποθηκεύουν αυτά τα πιστοποιητικά (εφαρμογή ψηφιακού πορτοφολιού, υφιστάμενη εφαρμογή ιχνηλάτησης επαφών)
- Λύση σάρωσης για επαλήθευση (π.χ. με έξυπνο τηλέφωνο που χρησιμοποιεί σχετική εφαρμογή).
Για να διευκολύνει το έργο αυτό, η Επιτροπή προσφέρει λογισμικό και εφαρμογές αναφοράς ανοικτής πηγής για την έκδοση, την αποθήκευση και την επαλήθευση των πιστοποιητικών. Το λογισμικό και οι εφαρμογές αυτές δημιουργήθηκαν για λογαριασμό της Επιτροπής από την SAP και την T-Systems. Ωστόσο, τα κράτη μέλη μπορούν να αναπτύξουν και δικές τους εφαρμογές ή να χρησιμοποιήσουν υφιστάμενες εφαρμογές αποθήκευσης. Οι τεχνικές προδιαγραφές συμφωνήθηκαν από τα κράτη μέλη στις 21 Απριλίου στο πλαίσιο του δικτύου eHealth.
Ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID – πώς θα λειτουργήσει στην πράξη;
Πότε θα είναι έτοιμο προς χρήση το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID;
Το πιστοποιητικό θα θεσπιστεί στα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι επιμέρους χώρες μπορούν ήδη να αρχίσουν να το εκδίδουν και να το χρησιμοποιούν, ενώ θα είναι διαθέσιμο σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ από την 1η Ιουλίου. Εάν ένα κράτος μέλος δεν είναι έτοιμο να εκδώσει εγκαίρως πιστοποιητικά, ο κανονισμός προβλέπει περίοδο σταδιακής εφαρμογής έξι εβδομάδων, κατά την οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται άλλοι μορφότυποι, οι οποίοι θα πρέπει να γίνονται δεκτοί και στα άλλα κράτη μέλη.
Ποιες πληροφορίες θα περιλαμβάνει το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID;
Το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID θα περιέχει μόνο τις απαραίτητες πληροφορίες, όπως ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, αρχή έκδοσης του πιστοποιητικού και έναν μοναδικό αναγνωριστικό κωδικό. Επιπλέον:
- Για το πιστοποιητικό εμβολιασμού: τύπο και παρασκευαστή του εμβολίου, αριθμό δόσεων που έχουν χορηγηθεί, ημερομηνία εμβολιασμού·
- Για το πιστοποιητικό εξέτασης: τύπο τεστ, ημερομηνία και ώρα διεξαγωγής, τόπο και αποτέλεσμα·
- Για το πιστοποιητικό ανάρρωσης: ημερομηνία θετικού αποτελέσματος τεστ, περίοδο ισχύος.
Ποια είναι τα πρακτικά βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσει ένας πολίτης για να αποκτήσει ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID;
Όταν εμβολιάζεστε σε χώρα της ΕΕ, θα λαμβάνετε το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID είτε αυτόματα είτε κατόπιν αιτήματος. Το πιστοποιητικό θα εκδίδεται από τις αρχές των κρατών μελών της ΕΕ, μεταξύ των οποίων μπορεί να είναι και ο φορέας που χορηγεί το εμβόλιο. Ο φορέας αυτός μπορεί να είναι νοσοκομείο ή άλλη υγειονομική αρχή, ενώ η έκδοση μπορεί να γίνεται και μέσω δικτυακής πύλης ηλεκτρονικής υγείας. Η ίδια αρχή θα εφαρμόζεται και για τα πιστοποιητικά εξέτασης και ανάρρωσης. Οι λεπτομέρειες για την έκδοση των πιστοποιητικών καθορίζονται από τα αντίστοιχα κράτη μέλη.
Οι πολίτες της ΕΕ οι οποίοι εμβολιάστηκαν σε χώρα εκτός της ΕΕ μπορούν να ζητήσουν το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID από το κράτος μέλος ιθαγένειας ή κατοικίας τους. Το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID θα εκδίδεται εάν υπάρχει αξιόπιστο αποδεικτικό εμβολιασμού και εάν το επιτρέπει η δομή του συστήματος υγείας. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στο κράτος μέλος ιθαγένειας ή κατοικίας σας.
Ποια εμβόλια θα γίνονται αποδεκτά;
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εκδίδουν πιστοποιητικά εμβολιασμού ανεξαρτήτως του τύπου του εμβολίου κατά της COVID-19.
Όταν τα κράτη μέλη αποδέχονται αποδεικτικά εμβολιασμού ως λόγο εξαίρεσης από ορισμένους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί για λόγους δημόσιας υγείας, όπως η διεξαγωγή τεστ ή η καραντίνα, θα πρέπει να υποχρεούνται να αποδέχονται, υπό τους ίδιους όρους, τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που έχουν εκδοθεί βάσει του συστήματος ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID. Ωστόσο, η υποχρέωση αυτή περιορίζεται στα εμβόλια που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να δέχονται επίσης πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται σε σχέση με εμβόλια που έχουν εγκριθεί σε εθνικό επίπεδο ή από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Μπορεί το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID να εκδοθεί ήδη μετά την πρώτη δόση εμβολιασμού;
Τα πιστοποιητικά θα εκδίδονται για κάθε άτομο που έχει εμβολιαστεί κατά της COVID-19 σε κράτος μέλος της ΕΕ, ανεξάρτητα από τον αριθμό των δόσεων. Ο αριθμός των δόσεων θα αναγράφεται σαφώς στο ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID, ώστε να φαίνεται αν έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος εμβολιασμού.
Επιπλέον, ο κανονισμός απαιτεί από τα κράτη μέλη να αποδέχονται τα πιστοποιητικά εμβολιασμού υπό τους ίδιους όρους, πράγμα που σημαίνει ότι, για παράδειγμα, όταν ένα κράτος μέλος αποφασίζει να άρει τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς για τους πολίτες του που διαθέτουν πιστοποιητικό για την πρώτη δόση ενός εμβολίου δύο δόσεων το οποίο έχει λάβει άδεια κυκλοφορίας σε ολόκληρη την ΕΕ, πρέπει να κάνει το ίδιο και για τους υπόλοιπους πολίτες της ΕΕ.
Στις 31 Μαΐου η Επιτροπή πρότεινε στα κράτη μέλη να άρουν τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς για τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί πλήρως (το αργότερο 14 ημέρες μετά την τελευταία δόση) ή έχουν αναρρώσει από την COVID-19 και είναι κάτοχοι του ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID.
Έχω αναρρώσει από την COVID-19 και το κράτος μέλος μου αποφάσισε να μου προσφέρει μόνο μία δόση από ένα εμβόλιο δύο δόσεων. Θα μπορέσω να επωφεληθώ από το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID;
Τα κράτη αποφασίζουν αν θα χορηγήσουν μία μόνο δόση από ένα εμβόλιο δύο δόσεων σε άτομα που έχουν αναρρώσει. Στην περίπτωση αυτή, στο πιστοποιητικό εμβολιασμού θα πρέπει να αναγράφεται ότι ο κύκλος εμβολιασμού έχει ολοκληρωθεί μετά τη χορήγηση μίας δόσης.
Η Επιτροπή έχει προτείνει τα άτομα που έχουν λάβει μία μόνο δόση από ένα εμβόλιο δύο δόσεων και είχαν προηγουμένως προσβληθεί από COVID-19 να θεωρούνται πλήρως εμβολιασμένα όταν πρόκειται να ταξιδέψουν.
Τι θα ισχύει για όσους έχουν ήδη εμβολιαστεί;
Όσοι εμβολιάστηκαν πριν από τη θέσπιση του ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID έχουν το δικαίωμα να λάβουν πιστοποιητικό εμβολιασμού με τη νέα μορφή. Αν έχουν λάβει πιστοποιητικό εμβολιασμού το οποίο δεν πληροί τα διαλειτουργικά πρότυπα που θεσπίζονται από τον κανονισμό, μπορούν να ζητήσουν νέο πιστοποιητικό από τις εθνικές αρχές.
Τι μορφή θα έχει το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID;
Το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID θα είναι διαθέσιμο σε ψηφιακή μορφή, για παράδειγμα σε εφαρμογή για έξυπνα τηλέφωνα, ή ως έντυπο, ανάλογα με την προτίμηση του κατόχου του. Τα πιστοποιητικά θα περιέχουν κωδικό QR με τα απαραίτητα δεδομένα, καθώς και ψηφιακή υπογραφή. Ο κωδικός QR χρησιμοποιείται για την ασφαλή επαλήθευση της γνησιότητας, της εγκυρότητας και την ακεραιότητας του πιστοποιητικού. Οι πληροφορίες στο πιστοποιητικό θα αναγράφονται στη γλώσσα ή στις γλώσσες του κράτους μέλους έκδοσης και στα αγγλικά. Σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, αναπτύχθηκε ένα κοινό πρότυπο σχεδιασμού για να διευκολυνθεί η αναγνώριση των ενωσιακών πιστοποιητικών COVID που εκδίδονται σε έντυπη μορφή.
Με ποιον τρόπο λειτουργεί το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID ανά την ΕΕ;
Το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID περιέχει κωδικό QR με ψηφιακή υπογραφή για την προστασία του από πλαστογράφηση. Όταν γίνεται έλεγχος στο πιστοποιητικό, σαρώνεται ο κωδικός QR και γίνεται η επαλήθευση της υπογραφής.
Όλοι οι φορείς έκδοσης (π.χ. νοσοκομεία, κέντρα εξέτασης, υγειονομικές αρχές) διαθέτουν το δικό τους κλειδί ψηφιακής υπογραφής. Όλα αυτά αποθηκεύονται σε ασφαλή βάση δεδομένων στην κάθε χώρα.
Την 1η Ιουνίου η Επιτροπή ενεργοποίησε πύλη μέσω της οποίας μπορούν να επαληθεύονται όλες οι υπογραφές σε πιστοποιητικά ανά την ΕΕ. Τα προσωπικά δεδομένα του κατόχου του πιστοποιητικού δεν περνούν μέσω της πύλης, αφού αυτό δεν αναγκαίο για την επαλήθευση της ψηφιακής υπογραφής.
Πριν από την έναρξη λειτουργίας της, η πύλη υποβλήθηκε με επιτυχία σε δοκιμές από περισσότερα από 20 κράτη μέλη και την Ισλανδία.
Η Επιτροπή προσφέρει επίσης λύσεις αναφοράς ανοικτού κώδικα, με σκοπό να υποστηρίξει τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη λογισμικού το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι αρχές για τη σάρωση και τον έλεγχο των κωδικών QR.
Θα γίνεται δεκτό στην Ελβετία και στις χώρες του ΕΟΧ το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID;
Ο κανονισμός θα ενσωματωθεί στη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ), ώστε οι χώρες του ΕΟΧ (Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία) να έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόσουν το σύστημα ενωσιακών ψηφιακών πιστοποιητικών COVID.
Τα ελβετικά πιστοποιητικά θα πρέπει να γίνονται δεκτά υπό τους ίδιους όρους με το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID, μόλις επιβεβαιωθεί από την Ελβετία η αμοιβαιότητα και αφού η Επιτροπή εκδώσει απόφαση σύμφωνα με την οποία τα ελβετικά πιστοποιητικά θα είναι ισοδύναμα με το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID. Οι επαφές με την Ελβετία για το θέμα αυτό συνεχίζονται.
Τα παιδιά μπορούν να λάβουν ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID;
Ναι, τα παιδιά μπορούν να λάβουν ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) έδωσε πράσινο φως για τη χρήση του εμβολίου BioNTech Pfizer για παιδιά ηλικίας 12-15 ετών. Τα παιδιά μπορούν επίσης να λάβουν πιστοποιητικό εξέτασης ή ανάρρωσης. Τα πιστοποιητικά αυτά μπορούν επίσης να λαμβάνονται από τους γονείς τους και να αποθηκεύονται στην εφαρμογή για έξυπνα τηλέφωνα των γονέων.
Στις 31 Μαΐου η Επιτροπή πρότεινε οι ανήλικοι που ταξιδεύουν με τους γονείς τους να εξαιρούνται από την καραντίνα όταν δεν χρειάζεται να υποβληθούν σε καραντίνα οι γονείς, για παράδειγμα λόγω εμβολιασμού. Τα παιδιά κάτω των 6 ετών θα πρέπει επίσης να εξαιρούνται από τα τεστ που σχετίζονται με ταξίδια.
Ποια τεστ COVID-19 θα γίνονται δεκτά;
Για να εξασφαλιστεί η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων των τεστ, επιλέξιμα για την έκδοση πιστοποιητικού εξέτασης βάσει του κανονισμού για το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID θα πρέπει να είναι μόνο τα λεγόμενα τεστ ΝΑΑΤ (συμπεριλαμβανομένων των τεστ RT-PCR) και τα γρήγορα τεστ αντιγόνων που περιλαμβάνονται στον κοινό κατάλογο που καταρτίστηκε βάσει της σύστασης 2021/C 24/01 του Συμβουλίου.)
Ωστόσο, εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος να αποφασίσει αν δέχεται γρήγορα τεστ αντιγόνων ή μόνο τεστ NAAT (όπως τα τεστ RT-PCR).
Στις 21 Ιανουαρίου 2021 το Συμβούλιο εξέδωσε σύσταση με την οποία δημιουργείται κοινό πλαίσιο για τη χρήση γρήγορων τεστ αντιγόνων και την αμοιβαία αναγνώριση αποτελεσμάτων τεστ για την COVID-19 στην ΕΕ. Στις 11 Μαΐου 2021 η επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας της ΕΕ συμφώνησε να επικαιροποιήσει τον κοινό κατάλογο γρήγορων τεστ αντιγόνων (RAT) για την COVID-19. Στον κατάλογο αυτόν περιλαμβάνονται πλέον 83 γρήγορα τεστ αντιγόνων. Η επιτροπή υγειονομικής ασφάλειας συμφώνησε επίσης να απλοποιήσει τη διαδικασία επικαιροποίησης του καταλόγου, καθιστώντας ευκολότερη για τους παρασκευαστές την υποβολή δεδομένων σχετικά με τα γρήγορα τεστ αντιγόνων που διατίθενται στην αγορά εδώ.
Με ποιον τρόπο στηρίζει η Επιτροπή τα κράτη μέλη ώστε τα τεστ για την COVID-19 να είναι πιο οικονομικά προσιτά;
Για να στηρίξει τις ικανότητες διεξαγωγής τεστ των κρατών μελών, η Επιτροπή έχει κινητοποιήσει 100 εκατ. ευρώ από το μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης για την αγορά και τη διανομή 20 εκατομμυρίων και πλέον γρήγορων τεστ αντιγόνων, και έχει κινήσει διαδικασία κοινής προμήθειας για πάνω από μισό δισεκατομμύριο γρήγορα τεστ αντιγόνων. Επιπλέον, για να υποστηρίξει περαιτέρω τη διαθεσιμότητα οικονομικά προσιτών τεστ, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να κινητοποιήσει επιπλέον 100 εκατ. ευρώ από το μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης για την αγορά τεστ COVID-19 τα οποία πληρούν τις προϋποθέσεις για την έκδοση ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID.
Θα υποχρεούνται τα κράτη μέλη να δέχονται όσους ταξιδεύουν με τεστ PCR ή γρήγορο τεστ αντιγόνων;
Σύμφωνα με τον κανονισμό, εάν ένα κράτος μέλος δέχεται πιστοποιητικό εξέτασης για την άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών, θα πρέπει να δέχεται και τους κατόχους ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID υπό τους ίδιους όρους. Εάν ένα κράτος μέλος αίρει τους περιορισμούς μόνο για τους κατόχους τεστ PCR, δεν υποχρεούται να δέχεται γρήγορα τεστ αντιγόνων. Ωστόσο, εάν δέχεται γρήγορα τεστ αντιγόνων, τότε πρέπει να δέχεται και πιστοποιητικά για γρήγορα τεστ αντιγόνων που έχουν εκδοθεί από άλλο κράτος μέλος.
Για ποιο λόγο δεν περιλαμβάνονται τα τεστ αυτοδιάγνωσης (self-test);
Τα τεστ αυτοδιάγνωσης δεν εκτελούνται σε ελεγχόμενες συνθήκες και, προς το παρόν, θεωρούνται λιγότερο αξιόπιστα. Τα πιστοποιητικά θα πρέπει να εκδίδονται από τις υγειονομικές αρχές, οι οποίες, ωστόσο, δεν μπορούν να ελέγξουν τα τεστ που πραγματοποιούνται, για παράδειγμα, στο σπίτι και, επομένως, δεν μπορούν να εκδίδουν αξιόπιστα πιστοποιητικά γι’ αυτά.
Προβλέπεται ελάχιστη διάρκεια ισχύος των πιστοποιητικών;
Στις 31 Μαΐου η Επιτροπή πρότεινε την επικαιροποίηση της σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τον συντονισμό των ταξιδιωτικών μέτρων, η οποία περιλαμβάνει τυποποιημένες περιόδους ισχύος για τα τεστ: 72 ώρες για τα τεστ PCR και, εφόσον γίνονται δεκτά από το αντίστοιχο κράτος μέλος, 48 ώρες για τα γρήγορα τεστ αντιγόνων.
Ο κανονισμός θεσπίζει επίσης ορισμένες βασικές αρχές, καθορίζοντας π.χ. τη μέγιστη διάρκεια ισχύος του πιστοποιητικού ανάρρωσης στις 180 ημέρες. Οι αρχές αυτές μπορούν να προσαρμοστούν από την Επιτροπή βάσει νέων επιστημονικών στοιχείων. Σε κάθε περίπτωση, ο κανονισμός διασφαλίζει ότι τα πιστοποιητικά που εκδίδονται από άλλα κράτη μέλη γίνονται δεκτά σύμφωνα με τους ίδιους κανόνες που ισχύουν για τα πιστοποιητικά που εκδίδονται σε εθνικό επίπεδο.
Δεν προβλέπεται μέγιστη ισχύς για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού, καθώς αυτό θα εξαρτάται από τα επιστημονικά στοιχεία που θα προκύψουν όσον αφορά το διάστημα για το οποίο προσφέρουν προστασία τα διάφορα εμβόλια.
Για πόσο χρονικό διάστημα θα εφαρμόζεται το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID;
Ο κανονισμός θα ισχύσει για 12 μήνες από την 1η Ιουλίου 2021.
Τρεις μήνες πριν από τη λήξη της περιόδου εφαρμογής του κανονισμού, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή του. Μαζί με αυτή την έκθεση, η Επιτροπή μπορεί να προτείνει την παράταση της περιόδου εφαρμογής του κανονισμού, λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη της επιδημιολογικής κατάστασης όσον αφορά την πανδημία.
Ποιο θα είναι το κόστος των ενωσιακών ψηφιακών πιστοποιητικών COVID;
Τα ενωσιακά ψηφιακά πιστοποιητικά COVID θα είναι δωρεάν, καθώς θα πρέπει να είναι εύκολα διαθέσιμα σε όλους.
Δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα
Πώς θα γίνεται η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα;
Επειδή τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που περιλαμβάνονται στα πιστοποιητικά περιέχουν ευαίσθητα ιατρικά δεδομένα, εξασφαλίζεται πολύ υψηλό επίπεδο προστασίας των δεδομένων.
Τα πιστοποιητικά θα περιλαμβάνουν μόνο τις ελάχιστες αναγκαίες πληροφορίες. Οι πληροφορίες αυτές δεν μπορούν να διατηρούνται από τις χώρες επίσκεψης. Για σκοπούς επαλήθευσης, ελέγχεται μόνο η εγκυρότητα και η γνησιότητα του πιστοποιητικού με επαλήθευση του φορέα έκδοσης και της υπογραφής του. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας δεν ανταλλάσσονται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα. Όλα τα δεδομένα σχετικά με την υγεία παραμένουν στην αρμοδιότητα του κράτους μέλους που εξέδωσε το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID.
Το σύστημα του ενωσιακού ψηφιακού πιστοποιητικού COVID δεν θα απαιτεί τη δημιουργία και τη συντήρηση βάσης δεδομένων πιστοποιητικών υγείας σε επίπεδο ΕΕ, και δεν θα ανταλλάσσονται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα μέσω της πύλης της ΕΕ.
Διαλειτουργικότητα – εντός και εκτός της ΕΕ
Πώς διασφαλίζεται η διαλειτουργικότητα των ενωσιακών ψηφιακών πιστοποιητικών COVID;
Η διαλειτουργικότητα επιτυγχάνεται, όταν διασφαλίζεται ότι τα διάφορα είδη ενωσιακών ψηφιακών πιστοποιητικών COVID (κατάσταση εμβολιασμού, αποτελέσματα τεστ, κατάσταση ανάρρωσης) είναι τυποποιημένα με βάση κοινά συμφωνημένες πολιτικές, κανόνες και προδιαγραφές. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι κάθε πιστοποιητικό που εκδίδεται σε ένα κράτος μέλος μπορεί να επαληθευτεί σε άλλο κράτος μέλος. Τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν ευελιξία όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο συνδέουν την έκδοση και την επαλήθευση των πιστοποιητικών τους με τα εθνικά τους συστήματα, εφόσον ανταποκρίνονται στα κοινά αυτά πρότυπα.
Τα κράτη μέλη, με την υποστήριξη της Επιτροπής, έχουν συμφωνήσει σχετικά με όλες τις τεχνικές προδιαγραφές για τα ενωσιακά ψηφιακά πιστοποιητικά COVID, τη διαλειτουργικότητά τους και την πλήρη συμμόρφωσή τους με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Οι προδιαγραφές αυτές είναι διαθέσιμες σε όλους.
Σε πρακτικούς όρους, η Επιτροπή έχει δημιουργήσει μια πύλη μέσω της οποίας μπορούν να ανταλλάσσονται κλειδιά ψηφιακής υπογραφής μεταξύ των κρατών μελών, ώστε να είναι δυνατή η επαλήθευση των ενωσιακών ψηφιακών πιστοποιητικών COVID παντού στην ΕΕ.
Τι ακριβώς είναι η πύλη της ΕΕ;
Η πύλη της ΕΕ είναι μια ψηφιακή υποδομή η οποία συνδέει τις εθνικές βάσεις δεδομένων που περιέχουν δημόσια κλειδιά υπογραφής. Κατ᾽ αυτόν τον τρόπο, οι ψηφιακές υπογραφές που περιλαμβάνονται στους κωδικούς QR των πιστοποιητικών θα μπορούν να επαληθεύονται σε ολόκληρη την ΕΕ. Τα προσωπικά δεδομένα του κατόχου του πιστοποιητικού δεν περνούν μέσω της πύλης, αφού αυτό δεν αναγκαίο για την επαλήθευση της ψηφιακής υπογραφής. Η πύλη της ΕΕ υλοποιήθηκε από την T-Systems και την SAP και φιλοξενείται στο κέντρο δεδομένων της Επιτροπής στο Λουξεμβούργο.
Το σύστημα είναι ήδη σε λειτουργία;
Ναι. Η πύλη τέθηκε σε λειτουργία την 1η Ιουνίου, αφού πρώτα υποβλήθηκε με επιτυχία σε δοκιμές από περισσότερα από 20 κράτη μέλη και την Ισλανδία. Ο κανονισμός θα εφαρμόζεται από την 1η Ιουλίου, άλλα όλα τα κράτη μέλη τα οποία έχουν δοκιμάσει με επιτυχία την πύλη και είναι έτοιμα να εκδίδουν και να επαληθεύουν πιστοποιητικά μπορούν να αρχίσουν να χρησιμοποιούν εθελοντικά το σύστημα, εφόσον διαθέτουν την αναγκαία νομική βάση.
Θα είναι συμβατό το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID με άλλα συστήματα που αναπτύσσονται σε διεθνές επίπεδο;
Η Επιτροπή καταβάλλει προσπάθειες για να διασφαλίσει ότι τα πιστοποιητικά είναι συμβατά με τα συστήματα χωρών εκτός της ΕΕ. Η πρόταση είναι ανοικτή σε παγκόσμιες πρωτοβουλίες και λαμβάνει υπόψη τις συνεχιζόμενες προσπάθειες του ΠΟΥ και του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ΔΟΠΑ) για τη θέσπιση προδιαγραφών και καθοδήγησης σχετικά με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών για την τεκμηρίωση της κατάστασης εμβολιασμού. Οι χώρες εκτός της ΕΕ θα πρέπει να ενθαρρύνονται να αναγνωρίζουν το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID κατά την άρση των περιορισμών για τα μη ουσιώδη ταξίδια. Τα πιστοποιητικά θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως παράδειγμα για άλλα πιστοποιητικά που αναπτύσσονται σήμερα σε διάφορες χώρες του κόσμου.
Ο κανονισμός δίνει τη δυνατότητα στην Επιτροπή να εκδίδει αποφάσεις για την αναγνώριση των πιστοποιητικών που εκδίδονται από χώρες εκτός της ΕΕ για πολίτες της ΕΕ και μέλη των οικογενειών τους, όταν τα εν λόγω πιστοποιητικά πληρούν τα πρότυπα ποιότητας και είναι διαλειτουργικά με το πλαίσιο εμπιστοσύνης της ΕΕ.
Υπήκοοι χωρών εκτός ΕΕ που μεταβαίνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Μπορεί το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID να διευκολύνει τα ταξίδια στην ΕΕ από χώρες εκτός ΕΕ;
Στις 20 Μαΐου το Συμβούλιο εξέδωσε αναθεωρημένη σύσταση με την οποία επικαιροποιείται η προσέγγιση όσον αφορά τα ταξίδια από χώρες εκτός της ΕΕ. Η σύσταση του Συμβουλίου αποσκοπεί στη χαλάρωση των περιορισμών που ισχύουν για τα μη αναγκαία ταξίδια προς την ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο των εκστρατειών εμβολιασμού και τις εξελίξεις όσον αφορά την επιδημιολογική κατάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο.
Όταν η Επιτροπή κρίνει ότι μια χώρα εκτός της ΕΕ εκδίδει πιστοποιητικά σύμφωνα με πρότυπα και συστήματα, τα οποία είναι διαλειτουργικά με το σύστημα της ΕΕ, μπορεί να εκδίδει απόφαση βάσει της οποίας τα πιστοποιητικά της χώρας αυτής θα γίνονται δεκτά σύμφωνα με τους ίδιους όρους που ισχύουν για τα ενωσιακά ψηφιακά πιστοποιητικά COVID.
Σε κάθε περίπτωση, οι κανόνες για την αποδοχή του αποδεικτικού εμβολιασμού θα είναι οι ίδιοι κανόνες που ισχύουν για τους υπηκόους της ΕΕ: τα εμβόλια που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας σε όλη την ΕΕ πρέπει να γίνονται αποδεκτά, αλλά τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να αποδέχονται και άλλα εμβόλια που έχουν εγκριθεί από τον ΠΟΥ.
EURONEWS
