Η επιδημιολογική εικόνα και η εμβολιαστική κάλυψη της Κύπρου είναι πολύ καλή και αξίζουν συγχαρητήρια, ανέφερε το βράδυ της Δευτέρας η εμπειρογνώμονας από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), Δρ Αγορίτσα Μπάκα, η οποία ήταν η κύρια ομιλήτρια στην 7η Παγκύπρια Ημερίδα Δημόσιας Υγείας, στην οποία χαιρετισμό απηύθυνε ο Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Χατζηπαντέλας.
Η Παγκύπρια Ημερίδα Δημόσιας Υγείας, του Διεθνούς Ινστιτούτου Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΤΕΠΑΚ, διοργανώθηκε και φέτος διαδικτυακά, με θέμα την πορεία των μέχρι τώρα μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και τις προεκτάσεις στην κοινωνία.
Στην ομιλία της η Δρ Μπάκα αναφέρθηκε στην επιδημιολογική εικόνα της Ευρώπης, με βάση την τελευταία εκτίμηση κινδύνου, η οποία φέρει την Κύπρο, μαζί με την Γαλλία, στην 4η καλύτερη θέση από 30 ευρωπαϊκές χώρες με δείκτη 3.2 (level of concern), ενώ στην πρώτη θέση, με τον πιο χαμηλό δείκτη, βρίσκεται η Μάλτα (2.3), και ακολουθούν η Ιταλία (2.5) και η Ισπανία (2.7).
Η Ρουμανία, που όπως επεσήμανε η Δρ Μπάκα έχει μια από τις χαμηλότερες εμβολιαστικές καλύψεις, διανύει τη χειρότερη περίοδο της, αφού βρίσκεται στον ψηλότερο δείκτη επικινδυνότητας (10) ενώ ψηλά επίπεδα καταγράφουν και άλλες χώρες της ανατολικής Ευρώπης, όπως η Λετονία (9.0), η Εσθονία και η Λιθουανία (8.7) και η Βουλγαρία (8.0).
Όπως εξήγησε, ο δείκτης συγκεντρώνει την επίπτωση, τη θετικότητα, τα περιστατικά σε ηλικιωμένους, τις νοσηλείες και τους θανάτους, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις αναμένεται ότι τις επόμενες 14 ημέρες θα παρατηθεί αύξηση στους δείκτες αρκετών χωρών.
«Η συνολική εικόνα της Ευρώπης, σε σχέση με τα νέα κρούσματα, παραμένει σε ένα υψηλό αλλά σταθερό επίπεδο. Συνολικά οι θάνατοι παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο, αλλά ήπια αυξανόμενοι και βλέπουμε τις μεγάλες ηλικιακές ομάδες να ανεβαίνουνε όσον αφορά την επίπτωση», συμπλήρωσε.
Την ίδια ώρα η εμπειρογνώμονας του ECDC είπε πως «η Κύπρος έχει πολύ καλή πορεία» δίνοντας τα εύσημα για την «πολύ καλή εμβολιαστική κάλυψη», ενώ εξέφρασε την ελπίδα ότι αυτό θα έχει και συνέχεια.
Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα οι χώρες, έχει εμβολιαστεί το 74,4% του ενήλικου πληθυσμού της Ευρώπης, ωστόσο σημείωσε ότι παρατηρείται μια μεγάλη διακύμανση μεταξύ χωρών, αφού σε κάποιες η εμβολιαστική κάλυψη βρίσκεται κοντά στο 24% και σε άλλες κοντά στο 90%.
Η ομάδα του ECDC, συνέχισε, στην τελευταία εκτίμηση κινδύνου αναφέρει ότι οι χώρες οι οποίες έχουν κάτω από το μέσο όρο εμβολιαστική κάλυψη, έχουν πολύ μεγάλο ρίσκο για πιέσεις στα συστήματα υγείας τους από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Νοέμβριο, ενώ σημείωσε πως τα «μη φαρμακευτικά μέτρα» πρέπει να παραμείνουν στη φαρέτρα των αρχών δημόσιας υγείας, ανάλογα με την επιδημιολογική εικόνα της κάθε χώρας.
Η Δρ Μπάκα αναφέρθηκε ακόμη στις διάφορες αποφάσεις που λαμβάνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την πανδημία, μεταξύ αυτών και το ενδεχόμενο επίσκεψης ομάδας του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Έλεγχου Νόσων στις χώρες «για να πιστοποιήσουμε σε τι φάση βρίσκονται τα δικά τους σχέδια ετοιμότητας, ειδικότερα σε σχέση με την Covid-19».
Παρά τις πληροφορίες που φέρουν αντίδραση των χωρών σε κάτι τέτοιο, υπέδειξε, «πρέπει να γίνουν συζητήσεις για το τι θέλουν οι χώρες από το ECDC να κάνει», προσθέτοντας ότι «οι χώρες με τις δυνατότητες τους καθορίζουν τι πρέπει να παράγουμε και να μας πουν τι είναι αυτό που χρειάζονται από εμάς και τι είναι αυτό που τους χρησίμευσε περισσότερο, για να δούμε τι θα κάνουμε για το μέλλον».
Στα συμπεράσματα αξιολόγησης που διενεργήθηκε για τις επιπτώσεις της πανδημίας και των περιορισμών στα παιδιά, αναφέρθηκε σε ομιλία της η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Δέσπω Μιχαηλίδου – Λιβανίου.
Η Επίτροπος παρέθεσε μέρος των αποτελεσμάτων αξιολόγησης, η οποία ακόμη δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα και που διενεργήθηκε σε συνεργασία με το ευρωπαϊκό δίκτυο Επιτρόπων για τα παιδιά και τη UNICEF, μεταξύ Ιανουαρίου – Αυγούστου 2021.
Για να διεξαχθεί η αξιολόγηση, υπέδειξε, μελετήθηκε το περιεχόμενο των 73 διαταγμάτων που υιοθετήθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο από τον Μάρτιο του 2020 και έγινε βιβλιογραφική ανασκόπηση, ενώ λήφθηκαν οι θέσεις 3.320 παιδιών στην Κύπρο, ηλικίας 3 με 8 χρόνων, 61 επαγγελματιών και τριών γονιών.
Τα αποτελέσματα αξιολόγησης ήταν κατανεμημένα σε έξι πυλώνες που αφορούσαν την υγεία, την εκπαίδευση, το επαρκές βιοτικό επίπεδο, το παιχνίδι, την αναψυχή και την ξεκούραση, την προστασία από κάθε μορφής βία, την οικογενειακή ζωή, την εναλλακτική φροντίδα και τα ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες.
Συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων, καταγράφεται μείωση των επιπέδων φυσικής και σωματικής δραστηριότητας των παιδιών, υπερβολική χρήση υπολογιστών, ιδιαίτερα από μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά και εφήβους, με αποτέλεσμα την πρόκληση πονοκεφάλων και προβλημάτων όρασης.
Επίσης, κατά τη περίοδο της πανδημίας τα παιδιά βίωσαν το συναίσθημα της χαμένης παιδικής ηλικίας και την απώλεια εμπειριών, στερήθηκαν την κοινωνικοποίηση, το παιχνίδι, ενώ βίωσαν αυξημένα επίπεδα άγχους, λόγω της αστάθειας που επικρατεί, ενώ αρνητικές επιπτώσεις καταγράφονται και από την εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
Η αξιολόγηση καταγράφει ακόμη αυξημένη ένταση εντός της οικογενειακής μονάδας, που τα παιδιά καλούνται να αντιμετωπίσουν, αυξημένα σημάδια επιθετικότητας και κόπωσης στον γενικό πληθυσμό των παιδιών, αυξημένες αναφορές σε ενδοοικογενειακή ή σεξουαλική κακοποίηση, αύξηση αναφορών διαδικτυακών εκφοβισμών και βίαιη επικοινωνία μέσω διαδικτυακών εφαρμογών.
Σκοπός της έρευνας δεν ήταν να αποδώσει ευθύνες, σημείωσε η Επίτροπος, αλλά να τεκμηριώσει τον αντίκτυπο των μέτρων, για να εντοπίσει τις απαραίτητες προσαρμογές και τις περαιτέρω συστάσεις που θα βοηθήσουν στη λήψη αποφάσεων, ώστε να τηρηθεί η αρχή της αναλογικότητας και αναγκαιότητας, με σεβασμό των ενίοτε συγκρουόμενων δικαιωμάτων.
Ομιλητής στην Ημερίδα ήταν επίσης ο Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής Κύπρου, καθηγητής και Ανώτερος Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Δρ Κωνσταντίνος Φελλάς, ο οποίος παρουσίασε την κοινωνική διάσταση της πανδημίας, με επικέντρωση στη «σιωπηρή πανδημία του πένθους και στον κοινωνικό στιγματισμό», καθώς και ο ειδικός εμπειρογνώμονας του ECDC σε θέματα κοινωνικής συμπεριφοράς Δρ John Kinsman.
Στην ημερίδα απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό ο Υπουργός Υγείας Μιχάλης Χατζηπαντέλας, ο όποιος ανέφερε ότι με τη συμμετοχή του, μεταφέρει την προσωπική του βούληση και ετοιμότητα του Υπουργείου, για συνέχιση και ενδυνάμωση της συνεργασίας με το ΤΕΠΑΚ, «μέσα από την ανάπτυξη πρωτοβουλιών που μπορούν να αναβαθμίσουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας».
Λέγοντας ότι, στην Κύπρο, η πανδημία κτύπησε σε μια ιδιαίτερη χρονική συγκυρία όπου η χώρα έκανε τα πρώτα σταθερά βήματα με την εισαγωγή του ΓεΣΥ, ο κ.Χατζηπαντέλας σημείωσε ότι «μέσα από στοχευμένες ενέργειες και τη συμβουλή και εμπειρογνωμοσύνη έγκριτων επιστημόνων από τον ακαδημαϊκό χώρο, η Κύπρος πέτυχε, μέχρι στιγμής, να έχει τις λιγότερες απώλειες, προστατεύοντας το σύστημα υγείας».
Στις σύγχρονες αυτές προκλήσεις, συνέχισε, η σημερινή ημερίδα συνιστά μια σημαντική επιστημονική έπαλξη, όπου εξετάζονται και δίνονται επιστημονικά τεκμηριωμένα συστάσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας.
«Τα ευρήματα ερευνών, ειδικά αυτά με δεδομένα που αφορούν την κυπριακή πραγματικότητα ενισχύουν τη στοχευμένη αντιμετώπιση και ενδυναμώνουν την αγαστή συνεργασία του Υπουργείου Υγείας με τους επιστήμονες», συμπλήρωσε.
Τέλος υπογράμμισε ότι, μέσα από την πανδημία διαφάνηκε πως υπάρχει συνεχής ανάγκη για αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας, ότι τα χρήματα που δίνονται για αυτήν την ενίσχυση, αποτελούν επένδυση και όχι δαπάνη και πως οι ποιοτικές και υψηλού επιπέδου υγειονομικές υπηρεσίες, με αποδέκτη των άνθρωπο, δημιουργούν γερά συστήματα υγείας και υγιή κοινωνία.
