Το τελευταίο διάστημα ο όρος τεχνητή νοημοσύνη (AI) έχει μπει για τα καλά στη δημόσια συζήτηση. Οι δυνατότητες εφαρμογής της σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας όπως η παραγωγή, η επιστήμη, η υγεία, η εκπαίδευση κ.α. είναι εντυπωσιακές. Το μόνο σίγουρο είναι ότι είμαστε ακόμα στην αρχή και πως η τεχνητή νοημοσύνη μας επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις τα επόμενα χρόνια. Θα είχε, ωστόσο, ενδιαφέρον να δούμε πως επηρεάζει το λιανικό εμπόριο και ποιες είναι οι ριζοσπαστικές αλλαγές που φέρνει στον κλάδο.
Στην Κύπρο ο τομέας του λιανικού εμπορίου αξιοποιεί ήδη κάποιες από τις χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης, καθιστώντας πλέον εμφανείς τις τεράστιες δυνατότητές της και δείχνοντας το δρόμο για το μέλλον. Ο συνδυασμός παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης (Generative AI) με πιο παραδοσιακές τεχνικές AI, καθώς και με άλλες αναπτυσσόμενες τεχνολογίες, θα επιφέρει έναν καινοτόμο επιχειρησιακό μετασχηματισμό, επηρεάζοντας όλους τους κρίκους του λιανικού εμπορίου: από τους λιανεμπόρους μέχρι τους ίδιους τους πελάτες αλλά και τους συνεργαζόμενους φορείς.
Όπως υποστηρίζει η αμερικανική Gartner, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογικής έρευνας και συμβουλευτικής, το μέλλον του λιανικού εμπορίου δεν θα έχει σύνορα και περιορισμούς, γεγονός που συνεπάγεται ριζικές αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες. Βεβαίως, η Gartner ξεκαθαρίζει ότι μόνο οι εταιρείες που αντιλαμβάνονται πραγματικά τι είναι η τεχνητή νοημοσύνη και πώς μπορεί να ενισχύσει την επιχειρησιακή στρατηγική τους, θα είναι σε θέση να την αξιοποιήσουν σωστά, αποκομίζοντας πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού.
Μέσα από τις εξατομικευμένες δυνατότητες που παρέχουν οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, οι υπεραγορές – φυσικά καταστήματα και ψηφιακά- θα μετασχηματιστούν στη βάση των δεδομένων, των αναγκών και της καθημερινότητας του σύγχρονου καταναλωτή. Οι πελάτες θα εξυπηρετούνται μέσα από υπηρεσίες προσαρμοσμένες στις σκέψεις και συμπεριφορές τους.
Ήδη, πιλοτικά έργα που αξιοποιούν την παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη, όπως ψηφιακοί βοηθοί και εργαλεία που επεξεργάζονται σε πραγματικό χρόνο κείμενα και ομιλίες, μετασχηματίζουν το τοπίο της εξυπηρέτησης πελατών. Πολλά τμήματα μάρκετινγκ εταιρειών του τομέα παρέχουν πλέον υπηρεσίες προσωποποιημένων αναζητήσεων και προσφορών, ενώ ταυτόχρονα εντοπίζουν το πιο αρεστό κανάλι επικοινωνίας των πελατών, προκειμένου να τους προσφέρουν μια πιο ευχάριστη καταναλωτική εμπειρία. Η εφοδιαστική αλυσίδα έχει ενισχυθεί με ρομπότ, τα οποία διεκπεραιώνουν αποτελεσματικά χειρωνακτικές εργασίες, χωρίς να εμπλέκεται ανθρώπινο χέρι, ενώ οι περισυλλογές και οι παραδόσεις γίνονται ολοένα και ταχύτερες με αλγόριθμους βέλτιστων μονοπατιών.
Αντιστοίχως, τα τμήματα Human Resource εξοικονομούν χρόνο, αξιοποιώντας τα εργαλεία παραγωγικής νοημοσύνης για να δημιουργούν περιγραφές εργασίας ή να κάνουν διαλογή (screening) βιογραφικών. Τα τμήματα πωλήσεων επιστρατεύουν την τεχνητή νοημοσύνη για να βελτιστοποιούν και να προβλέπουν τις τιμές και προσφορές τους. Τα οικονομικά τμήματα, από πλευράς τους, έχουν πλέον τη δυνατότητα να αυτοματοποιούν επαναλαμβανόμενες ενέργειες με λογισμικά robots ή να χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία για τη διαμόρφωση προσχεδίων συμφωνιών ή και προϋπολογισμών τους. Αντίστοιχα, οι προγραμματιστές των τμημάτων IT πραγματοποιούν το debugging και αυτοματοποιούν επαναλαμβανόμενες ενέργειες, την ώρα που αλγόριθμοι ΑΙ εντοπίζουν μοτίβα σε πιθανές κυβερνοεπιθέσεις, ενισχύοντας την ασφάλεια. Τέλος, οι πελάτες απολαμβάνουν προσωποποιημένες πλοηγήσεις, είτε στα ψηφιακά είτε στα παραδοσιακά κανάλια λιανικού εμπορίου.
Πολλές από τις παραπάνω ρηξικέλευθες εφαρμογές εφαρμόζονται ήδη στις Υπεραγορές Αλφαμέγα. Μέσω του ηλεκτρονικού καταστήματος της αλυσίδας, οι πελάτες απολαμβάνουν προσωποποιημένες προσφορές, ενώ σύντομα θα μπορούν, επίσης, να πραγματοποιούν προσωποποιημένες αναζητήσεις. Το λογισμικό περισυλλογής των παραγγελιών του Ηλεκτρονικού Καταστήματος περιλαμβάνει αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης που καθορίζουν το βέλτιστο μονοπάτι πλοήγησης στο κέντρο διανομής, ενώ συνδυάζουν με τον πιο αποδοτικό τρόπο την ετοιμασία των παραγγελιών (σ.σ. γίνεται multi-picking). Επίσης, με τη χρήση Robotic Process Automation έχουν αυτοματοποιηθεί επαναλαμβανόμενες εργασίες, βελτιώνοντας την αποδοτικότητα και την εργασιακή ποιότητα του προσωπικού. Όσον αφορά το marketing, βρίσκεται σε διαδικασία δημιουργίας μια πλατφόρμα, η οποία θα επιτρέπει στην αλυσίδα να απευθύνεται σε κάθε πελάτη ξεχωριστά, μέσω του καναλιού προτίμησής του και μόνο για όσα τον ενδιαφέρουν. Επιπλέον, το τμήμα αγορών της εταιρείας θα μπορεί σύντομα να δέχεται βοήθεια από αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης για τη βελτιστοποίηση τιμών και προσφορών, ενώ σε πιλοτική φάση βρίσκεται και η ανάπτυξη ψηφιακών βοηθών που θα ενισχύσουν την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα όλων των εργαζομένων.
Είναι ξεκάθαρο ότι ο τομέας του λιανικού εμπορίου βρίσκεται σήμερα σε μια μεταβατική περίοδο αλλαγών. Το στοίχημα για τις επιχειρήσεις του κλάδου είναι να αντιληφθούν έγκαιρα το εύρος των επερχόμενων αλλαγών και να προχωρήσουν άμεσα στην ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στη στρατηγική επιχειρησιακής τους λειτουργίας. Μόνο με αυτό τον τρόπο θα διασφαλίσουν την επιβίωση και την κερδοφορία τους στο μέλλον.
*Chief Information Officer των Υπεραγορών Αλφαμέγα