Το Mix &Match επιστρέφει λίγο πριν φύγει το 2020. Κάνει βόλτα στην πόλη μας που μοιάζει λες και είναι μία άλλη πόλη… Η Κούλα Στυλιανού και η Μαρία-Ιζαμπέλλα επιστρέφουν για νέες αστικές περιπέτειες και περιδιαβάσεις στο πληγωμένο κέντρο της πόλης από την πανδημία.
Την περίμενα ως συνήθως. Είχαμε δώσει ραντεβού 1:30 και 1:30 ξεκίνησε από το σπίτι της. Έκανα δήθεν την αυστηρή στο τηλέφωνο σαν την πήρα και είπε ότι θα καθυστερήσει. Πρόσθεσα με παράπονο πως την περίμενα ήδη εκει, στον νυν χώρο στάθμευσης του Δήμου, πρώην πάρκινγκ της ΕΣΕΛ, όσοι το γνωρίσαμε ως τέτοιο κι ας μην υπάρχει ΕΣΕΛ πια. Αυτά τα νυν και πρώην, σε πράγματα και χώρους, καθορίζουν τη ζωή μας. Είναι η παραδοχή πως κάτι που κάποτε ήταν η αφετηρία έγινε μετά ένα τέλος.
Ήθελα να φανώ βέβαια ξαφνιασμένη στο τηλέφωνο μα το ήξερα a priori. Όταν αγαπάς κάποιον αληθινά, αγαπάς και την αργοπορία του κι όλα τα μικρά που συνθέτουν το ολόκληρό του. Της έστειλα μήνυμα να μη βιάζεται στον δρόμο από φόβο μην πίστεψε ότι όντως ενοχλήθηκα.
Η αλήθεια είναι ότι πίστεψα πως αυτή τη φορά η Ιζαμπέλ ενοχλήθηκε με την καθυστέρηση. Μόνο τώρα που διαβάζω τι έγραψε ηρεμώ κάπως. Δεν θέλω να καθυστερώ. Δεν ξέρω πώς πάντα τα καταφέρνω να καθυστερώ. Είναι που χάνομαι μέσα στον χρόνο και στον χώρο. Νιώθω πως το GPS δημιουργήθηκε για άτομα όπως εμένα (αφηρημένα και χαμένα στον δικό τους κόσμο) και για κάτι τέτοια αγαπώ τον τεχνολογικό μας κόσμο.
Στο πάρκινγκ το μεγάλο της ΕΣΕΛ μού είπε και φτάνοντας μισή ώρα αργοπορημένη, αν και κάπως αγχωμένη, φροντίζω να φορέσω χαμόγελο. Α και τη μάσκα. Να μην την ξέχασω και μείνει στην τσάντα. Σκέφτομαι αν θα πάρω το παλτό μαζί μου γιατί είχε ήλιο. Ο ήλιος της Λεμεσού ο χριστουγεννιάτικος είναι δωράκι της φύσης.
Συναντιόμαστε, λοιπόν, στο πάρκινγκ το μεγάλο της ΕΣΕΛ. Πόσο περίεργο να ζει ένα όνομα, ακόμα κι όταν έχει πεθάνει το κτίριο! Το εμπορικό κέντρο της ΕΣΕΛ ήταν για εμάς τότε ό,τι είναι σήμερα τα mall για τους σημερινούς εφήβους. Ξέραμε ότι εκεί θα βλέπαμε πολλά γνωστά πρόσωπα από το σχολείο, το φροντιστήριο και λοιπά. Πέθαναν τελικά όλα τα καταστήματα της ΕΣΕΛ, κι αυτό ήταν προθάλαμος και για τον θάνατο του Συνεργατισμού στην Κύπρο. Άραγε, μέτα από κάποια χρόνια θα υπάρχει ακόμα στο λεξιλόγιό μας η λέξη “συνεργατισμός” ; Παρακαλώ την Ιζαμπελίτα να μη με αφήσει να πάρουμε τη συζήτηση στα πολιτικά.
Το mix & match το σταματήσαμε με το που το ξεκινήσαμε, αφού η πανδημία ξανάκλεισε τους χώρους εστίασης τα οποία θα ήταν τα παρασκήνια κάθε συνεύρεσής μας με την Κουλίτα. Μα μεσολάβησαν και πολλά: ένα καλοκαίρι, η ζωή μας. Πολλές φορές αναρωτιέμαι αν αυτά που μεσολαβούν ανάμεσα στα σημαντικά μας … έχουν εν τέλει μεγαλύτερη αξία από αυτά που καταλήγουμε. Έχουν;
Εκεί, Ιζαμπέλ, μεταξύ των σημαντικών και των ασήμαντων, είναι ένας δρόμος. Δρόμος όχι με την έννοια του χώρου μα του χρόνου. Και στο λέω εγώ που δεν τα πάω καλά ούτε με τους χρονικούς ούτε με του τοπικούς προσδιορισμούς. Είναι ένας δρόμος εσωτερικός, έχει δική του χρονική κλεψύδρα. Ο καθένας θέλει τον χρόνο του για να φτάσει στον δρόμο που έφτασε ένας άλλος ή για να φτάσει στους δικούς του δρόμους και στα δικά του σημαντικά. Σ’ αγαπάω, μ’ακούς; Μου ήρθε αυθόρμητα να στο γράψω.
Ξεκινήσαμε τη βόλτα μας στη Σαριπόλου. Αρκετά στενάχωρη εικόνα. Μαγαζιά και στέκια μας κλειστά. Μαζεμένες καρέκλες, τραπέζια…μαζεμένοι άνθρωποι περπατάνε στον δρόμο. Είναι γεγονός πως αυτή η πανδημία έκλεψε λίγη ή πολύ από τη χαρά μας. Τη θυμάμαι το καρναβάλι με εκκωφαντική μουσική. Τη θυμάμαι ήρεμη τα ζεστά μεσημέρια του καλοκαιριού που συναντούσα φίλους για μπίρα. Η Σαριπόλου όμως έγινε ξαφνικά δρόμος φάντασμα.
Δρόμος φάντασμα η Σαριπόλου της Πανδημίας. Έχει δίκιο η Ιζαμπέλ. Ξέρεις, εδώ ακριβώς θα ήθελα φωτογραφία. Μπροστά από τα κλειστά μαγαζιά, τις μαζεμένες καρέκλες, τα μαζεμένα τραπέζια. Θα κρατάμε χέρι και θα χαμογελάμε. Απλά τα πράγματα. Η ζωή συνεχίζεται. Απλό το μήνυμα. Μα συνεχίζεται το ίδιο για όλους; Δεν νομίζω πως οι μαγαζάτορες θα είχαν την ίδια γνώμη…
Περνάμε από ενα pop up μαγαζί. Μου αρέσουν τα pop-up μαγαζιά που μαγικά εμφανίζονται και μαγικά εξαφανίζονται από τη μια μέρα στην άλλη. Στους pop-up ανθρώπους, χωρίς σταθερότητα, βάζω ερωτηματικό. Φωτογραφίζουμε μια όμορφη πελάτισσα, τη Μαρίνα, μπροστά από τη διαφημιστική αφίσα του μαγαζιού, με μια κοπέλα που φοράει μάσκα. Τη μάσκα τη σωτήρια, τη μάσκα-αξεσουάρ, τη μάσκα-πρόστιμο αν δεν τη φοράς.
Κάθε πρωί παλιά υπενθύμιζα τον εαυτό μου: κλειδιά, κινητό, τσάντα.
Ένα χρόνο τώρα άλλαξε σε: κλειδιά, κινητό, τσάντα, μάσκα.
Φωτογραφίζω την Ιζαμπέλ να φωτογραφίζει τη Μαρίνα. Μου αρέσει πολύ να το κάνω αυτό. Φανερώνει το πολυεπίπεδο της ζωής μας και πώς καθρεφτίζουμε ο ένας τον άλλο και την αλληλεπίδραση της εικόνας μας. Ουφ. Πόσο με βαριέμαι όταν φιλοσοφώ! Μα αυτή η φωτογραφία της Μαρίας Ιζαμπέλλα να φωτογραφίζει τη Μαρίνα που προσπαθεί να αντιγράψει τη στάση της κοπέλας στην αφίσα με τη μάσκα, μου αρέσει πολύ! Έχει φιλοσοφικό υπόβαθρο και καλλιτεχνική ματιά. Βέβαια, η Σαριπόλου, όπως κατήντησε, μοιάζει σκηνικό με οδηγίες σύνθεσης από τον πιο καταθλιπτικό σκηνοθέτη του κόσμου…
Σε αρκετά μαγαζιά ταμπέλες με “ενοικιάζεται” ξεπροβάλλουν. Η Λεμεσός μας πια σε συγκεκριμένους τομείς λιμοκτονεί. Κι όσο κι αν αγαπάμε τους άψυχους χώρους της που για μας έχουν ψυχή, ξέρουμε καλά ότι πίσω από κάθε κλειστή πορτα, πίσω από κάθε ταμπέλα ΚΛΕΙΣΤΟ ΜΕΧΡΙ ΝΕΩΤΕΡΑΣ ή ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ ή ΠΩΛΕΙΤΑΙ κρύβεται ένας άνθρωπος, μια οικογένεια που όλο αυτό έχει φέρει τα πάνω κάτω στη ζωή τους, μια ιστορία επιβίωσης.
Ανοιγόκλειναν τα μαγαζιά στην πόλη, ανοιγόκλεινε και η ζωή μας. Σε αυτή την πανδημία έχασα και με έχασαν αρκετοί άνθρωποι που δεν ξέρω αν θα ξαναβρεθούμε σαν τελειώσει.
Καθοδόν για Αγίου Αντρέου, της ζητώ να τη φωτογραφίσω σε ένα κατάστημα πανέμορφα διακοσμημένο στα λευκά. Ήταν και η ίδια ολόλευκα ντυμένη. Μια χιονονιφάδα.
Η περίοδος των Χριστουγέννων είναι η πιο αγαπημένη μου γιορτή του χρόνου. Λατρεύω τις στολισμένες βιτρίνες. Θεωρώ ότι είναι τέχνη να στολίζεις βιτρίνα μαγαζιού. Αναρωτιέμαι αν είμαστε και οι ίδιοι μια βιτρίνα. Ένα προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα. Ένας γνωστός σε μια συζήτηση μού έλεγε πως είμαστε όλοι ένα brand. Μιλούσε για τις μετοχές μας στην αγορά εργασίας και πως κάποιοι έχουνε πιο υψηλή τιμή και κάποιοι χαμηλότερη. Νομίζω πως τρομάζω με τη σκέψη πως είμαστε όλοι ένα brand, ένα προϊόν σε ειδική συσκευασία με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Στην Αγίου Αντρέου που από χρόνια χρειαζόταν βοήθεια ώστε να ξαναπάρει την παλιά αίγλη της, η κατάσταση η ίδια ή και χειρότερη. Η Κούλα χαζεύει τη βιτρίνα σε ένα κατάστημα παπουτσιών . Εγώ χαζεύω στο κινητό μου. Μιλάμε με τον Χρίστο, έναν ιδιοκτήτη χρυσοχοείου. Μας εξηγεί πως το βιώνει όλο αυτό. Πώς βλέπουν την Αγίου Αντρέου να αλλάζει χρόνια τώρα. Από τότε που άνοιξαν μεγάλα πολυκαταστήματα και το mall ο κόσμος όλο και αραιώνει.
Η Κούλα μαθαίνει για την τέχνη της χρυσοχοΐας κι εγώ τραβάω φωτογραφίες Αγαπώ το συντριβάνι με τα δελφινάκια. Κάποτε το θεωρούσα κιτς. Τώρα πια έχει ενταχθεί στη μνήμη μου ως ένα συμβολο της παλιάς πόλης που τόσο αγαπώ.
Στην Ανεξαρτησίας ασφυκτιώ. Έχει κόσμο. Ακούγονται μουσικοί σε διάφορα σημεία, μα η μουσική δεν είναι χριστουγεννιάτικη. Είχα ένα θέμα από μικρή. Ήθελα αυτό που ακούω, αυτό που βλέπω, αυτό που αγγίζω, αυτό που νιώθω… να συγχρονίζονται. Και το είχα τόσο με χώρους όσο και με ανθρώπους. Τους χώρους κι ανθρώπους αχταρμά που άλλα λένε, άλλα δείχνουν, άλλα νομίζουν πως είναι κι άλλα είναι δεν τους αντέχω.
Ξέρω ότι η Ιζαμπέλ δεν υποφέρει την πολυκοσμία. Ούτε κι εγώ. Μα με εξιτάρει σε τρεις περιπτώσεις: Στο ποδόσφαιρο, σε προεκλογική συγκέντρωση και στον εμπορικό δρόμο της Ανεξαρτησίας την περίοδο των Χριστουγέννων. Της εξηγώ πως για μένα η Ανεξαρτησίας και ο δρόμος της πατάει σε νότες μνήμης πολύ χαρούμενου τραγουδιού.
Τελικά η Ανεξαρτησίας δεν πεζοδρομοποιήθηκε φέτος. Απόφαση της επιδημιολογικής ομάδας. Σωστή ή λανθασμένη, το αποτέλεσμα είναι να επιτρέπεται η διακίνηση οχημάτων και οι πεζοί να συνωστίζονται στα πεζοδρόμια. Αρχίζω σιγά σιγά να αισθάνομαι τη δυσφορία της Ιζαμπέλ και επιθυμία διαφυγής από την Ανεξαρτησίας. Ναι, θέλω να φύγουμε. Την ακολουθώ. Αυτή ξέρει καλύτερα από μένα τους δρόμους και τα σοκάκια της πόλης. Και κυρίως έχει τρέλα με τα γκράφιτι. Με περνάει από έναν δρόμο που ο τοίχος απεικονίζει τον Τζον Λένον. Κάθε χρόνο βρίσκω τρόπο στο μάθημα να κάνω κάτι που να αφορά στη ζωή και στο έργο του Τζον Λένον. Ζητοκραυγάζω πως θέλω φωτογραφία! Βγάζουμε μια στα γρήγορα, ενώ περνάει ένα ακόμα περιπολικό αστυνομίας για έλεγχο…
Βιάζομαι να πάρουμε το στρίψιμο για την Παλιά Αγορά. Η Κούλα μπαίνει σε ένα-δύο μαγαζιά κι εγώ ψάχνω γωνία με λίγο κόσμο. Στην Παλιά Αγορά ήταν πιο ήσυχα. Πήραμε κάτι στο όρθιο να φάμε και μετά ζεστό κρασί με κανέλα και πορτοκάλι. Αμέσως ζεσταθήκαμε. Ήρθαμε πιο κοντά. Βρήκαμε στα κλεφτά κάπου και κάτσαμε. Μιλήσαμε ξανά για όλα. Τι έχουμε ανάγκη, τι μας φοβίζει. Ποιες ήταν οι πληγές του 2020. Τι μάθαμε. Τι θέλουμε να ξεχαστεί, να γίνει ακατανόμαστο, να μην ξαναειπωθεί. Ξέρετε, οι λέξεις που κάποτε αγαπούσαμε γίνονται επώδυνες όταν χάσουν τη χρήση τους. Όταν πια το σημαίνον και το σημαινόμενο βρίσκονται σε αντίφαση. Με τρομάζουν οι αντιφάσεις Κουλίτα. Θέλω απλότητα της λέω. Αυτό θέλω το 2021. Απλότητα και ωφελιμότητα σε ό,τι κάνω ή πω. Θα ‘ναι οι λέξεις κλειδιά μου. My New Year Resolutions.
Γελώ με τη χρήση της λέξης “ακατονόμαστο” από την Ιζαμπέλ. Είναι μια λέξη μου. Όταν κάτι με πληγώνει και θέλω να δημιουργήσω απόσταση από αυτό, το “απονοματίζω”, του κλέβω το όνομα και το βαφτίζω “ακατονόμαστο”. Είναι μηχανισμός άμυνας, βέβαια, και το παραδέχομαι, μα μου αρέσει τόσο πολύ να γελάω με τις περίεργες συνήθειές μου. Είμαι σίγουρη πως σε ένα εξάμηνο θα αναφέρομαι στον ακατονόμαστο ιό, στο ακατονόμαστο έτος εννοοώντας το 2020, στα ακατονόμαστα μέτρα διαχείρισης της πανδημίας, στο ακατονόμαστο σύστημα Υγείας μας και λοιπά. Αυτό που δεν θα χάσει ποτέ το όνομά του είναι το ζεστό γλυκό κρασί με κανέλα και πορτοκάλι. Και αυτή η βόλτα, αυτή η κουβέντα με αυτή τη φίλη σε αυτό το ιστορικό κέντρο αυτής της πόλης.
Κι αν κάποια πράγματα μοιάζουν να πρέπει να χάσουν το όνομά τους, ακολουθήστε το ένστικτό σας και πατήστε το κουμπάκι της διαγραφής. Κι αν η οθόνη σας ρωτήσει αν είστε σίγουροι, πατήστε “επιβεβαίωση”. Στο Mix&Match, όμως, πατήστε “ακουλουθήστε”.
Σας ευχόμαστε ο νέος χρόνος να έχει λιγότερες αποστάσεις, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Χρόνια Πολλά από εμάς στο Mix&Match !
Μαρία Ιζαμπέλλα & Κούλα Στυλιανού
