Ο τομέας των ακινήτων, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το 40% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, καλείται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του περιβάλλοντος. Το real estate μπορεί να συμβάλει μέσω της δημιουργίας κτιρίων με τις λιγότερες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον κατά το στάδιο της κατασκευής, τα οποία θα τροφοδοτούνται με πράσινη ενέργεια. Ο σύγχρονος σχεδιασμός μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς παρέχει τη δυνατότητα μείωσης των αναγκών των κτιρίων για φωτισμό, θέρμανση και ψύξη, ενώ η αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας μπορεί να μηδενίσει το ενεργειακό ισοζύγιο των ακινήτων.
Η νέα Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπει ότι από το 2030 όλα τα νέα κτίρια στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των νεόδμητων κατοικιών, θα είναι «κτίρια μηδενικών εκπομπών». Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι όλα τα υφιστάμενα κτίρια στην Ευρώπη να φτάσουν τουλάχιστον την βαθμίδα D, σε ότι αφορά την ενεργειακή τους κλάση, το αργότερο έως το 2033, ενώ μέχρι το 2050 όλα τα κτίρια στην ΕΕ θα πρέπει να φτάσουν στο επίπεδο των «κτηρίων μηδενικών εκπομπών».
Τα κράτη – μέλη υποχρεούνται να υιοθετήσουν σκληρά μέτρα για όλους όσοι δεν συμμορφώνονται, όπως για παράδειγμα η απαγόρευση της πώλησης ή ενοικίασης του ακινήτου τους. Ουσιαστικός θα είναι ο ρόλος του ενεργειακού πιστοποιητικού που ήδη απαιτείται για τη μεταβίβαση και για τη μίσθωση ενός ακινήτου. Συνεπώς, εάν οι ιδιοκτήτες δεν προβούν στις απαραίτητες παρεμβάσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου τους, δεν θα μπορούν να το αξιοποιήσουν με κανένα τρόπο.
Είναι γεγονός ότι ο τερματισμός μιας μακροχρόνιας μίσθωσης ενοικίου ενός ακινήτου συνεπάγεται ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό για τους ιδιοκτήτες (κατά μέσο όρο 40-50 χιλ. ευρώ) για να το ανακαινίσουν στη βάση των νέων δεδομένων, μεταξύ άλλων τοποθετώντας θερμοπροσόψεις, αλλάζοντας κουφώματα κτλ. Δεδομένου ότι το κόστος το οποίο επωμίζονται οι ιδιοκτήτες των ακινήτων είναι ψηλό, οι Αρχές θα πρέπει να λάβουν μέτρα, παραχωρώντας ουσιαστικά κίνητρα αλλά και φοροελαφρύνσεις, ώστε οι πολίτες να μπορούν να ανταποκριθούν και τα ακίνητά τους να μην τεθούν εκτός αγοράς ενοικίων. Ένα τέτοιο σενάριο θα επιδείνωνε το υφιστάμενο μεγάλο πρόβλημα της έλλειψης κατοικιών/διαμερισμάτων προς ενοίκιο, κάτι που ήδη δημιουργεί πίεση καθώς οι τιμές ενοικίου έχουν εκτοξευτεί.
Στη βάση των πιο πάνω δεδομένων, εξάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης που δεν θα ενσωματώσουν άμεσα στα νέα τους projects την έννοια της αειφορίας, αναπτύσσοντας κτίρια φιλικά προς το περιβάλλον, θα βρεθούν ενώπιον δυσάρεστων καταστάσεων, βλέποντας τα κτίριά τους να «εγκλωβίζονται», τα αμέσως επόμενα χρόνια. Η όποια καθυστέρηση στην προσαρμογή στα νέα δεδομένα και στην υιοθέτηση των νέων απαιτήσεων, θα έχει ως αποτέλεσμα να απωλέσουν ένα σοβαρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, το οποίο σε βάθος χρόνου θα επηρεάσει και τη βιωσιμότητά τους.
Ακόμα και αν η υιοθέτηση πράσινων πολιτικών στις κατασκευές συνεπάγεται υψηλότερο κόστος, είναι βέβαιο ότι τα οφέλη σε βάθος χρόνου θα είναι πολύ περισσότερα σε σύγκριση με τον αντίκτυπο της μη ανάληψης έγκαιρης δράσης.
Απαριθμώντας τα πλεονεκτήματα, είναι βέβαιο ότι η ανάπτυξη και κατοχή βιώσιμων ακινήτων θα βελτιώσει τη φήμη τόσο των εταιρειών ανάπτυξης γης θα προσφέρει οικονομικά οφέλη, περιλαμβανομένων και των ευρωπαϊκών κονδυλίων που προσφέρονται για τη βιωσιμότητα στον τομέα.
Παράλληλα, η μη υιοθέτηση πράσινων και καινοτόμων λύσεων θα εκθέσει τα ακίνητα σε σοβαρούς κινδύνους. Καταρχάς, τα κτίρια αυτά θα είναι εκτεθειμένα στις ακραίες καιρικές συνθήκες που προκαλεί η ραγδαία κλιματική αλλαγή. Τα πολύ ζεστά καλοκαίρια και οι πιο κρύοι χειμώνες των τελευταίων ετών στην Κύπρο -συνθήκες που πιθανό να ενταθούν τα επόμενα χρόνια- δημιουργούν σοβαρές φθορές στις κατασκευές. Εξ ου και ο φυσικός κίνδυνος στον οποίο ενδέχεται να εκτεθεί ένα κτίριο αποτελεί ολοένα και πιο σημαντικό επενδυτικό κριτήριο, ενώ επηρεάζει και το κόστος της ασφαλιστικής κάλυψης.
Τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί σημαντικά βήματα προόδου στην κυπριακή αγορά ακινήτων σε σχέση με την αειφόρο ανάπτυξη. Παρόλα αυτά, η απόσταση που πρέπει να διανύσουμε μέχρι τη μετατροπή του κυπριακού real estate σε μια αγορά υψηλής περιβαλλοντικής ευθύνης είναι πολύ μεγάλη.
Στην Imperio έχουμε από καιρό υιοθετήσει πράσινες πολιτικές στην υλοποίηση των έργων μας, αντιλαμβανόμενοι τη σημαντικότητά τους τόσο στη βιωσιμότητα των κτιριακών εγκαταστάσεων που δημιουργούμε, όσο και στην ευρύτερη προσπάθεια διάσωσης του πλανήτη μας. Ένα ακόμη έργο μας που αποτελεί πρότυπο πράσινης ανάπτυξης είναι το Sunset Gardens. Αυτή η καινοτόμα, οικιστική κοινότητα χρησιμοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την πλειονότητα των λειτουργικών της αναγκών, έχει σταθμό ανακύκλωσης λυμάτων ενώ περιλαμβάνει χώρους πρασίνου με περισσότερα από 40.000 δέντρα και φυτά, τα οποία προβλέπεται να απορροφήσουν μέχρι 5 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα τα επόμενα 100 χρόνια.
Συνοψίζοντας, ο κυπριακός τομέας ακινήτων οφείλει να συμμετάσχει στην προσπάθεια καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, τόσο για περιβαλλοντικούς σκοπούς, με συμμόρφωση στους ευρωπαϊκούς και εθνικούς Κανονισμούς, όσο και για λόγους βιωσιμότητας. Η έγκαιρη κατανόηση, από πλευράς επιχειρηματιών, των ποικίλων κινδύνων που ελλοχεύουν από τη μη υιοθέτηση των πράσινων χαρακτηριστικών στις κατασκευές θα βοηθήσει στην οικοδόμηση ενός βιώσιμου χαρτοφυλακίου ακινήτων, με μεγάλο και σημαντικό όφελος για τους επενδυτές, τους ιδιοκτήτες, τους ενοικιαστές, το περιβάλλον και την Κύπρο ευρύτερα.
*Ιδρυτής και Πρόεδρος της Imperio
