Του Αδάμου Κόμπου
Οι τουρκοκύπριοι, κατάλοιπα των τούρκων κατακτητών που ήλθαν στην Κύπρο το 1570, ως επίσης προερχόμενοι κι από εξισλαμισθέντες ελληνοκύπριους κατά την διάρκεια των μαύρων χρόνων της οθωμανικής κατοχής, είναι δυνατό να τους εντοπίσεις σε κάθε πόλη της Κύπρου συγκεντρωμένους σε συνοικίες.
Μέρος Α’Εκτός βέβαια από τα μικτά και αμιγή τουρκοκυπριακά χωριά. Αυτός ήταν ο σχηματισμός και η κατανομή σε περιοχές των τουρκοκυπρίων πριν από την τουρκική εισβολή του 1974.
Βέβαια για την περίπτωση της τουρκοκυπριακής κοινότητας της Λεμεσού, πριν από τις διακοινοτικές ταραχές του 1958 κι ακόμη πιο πριν με την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ, και της εμπλοκής των τουρκοκυπρίων εναντίων των ελληνοκυπρίων, με οδηγίες και καθοδήγηση των Άγγλων, μπορούσε να εντοπίσει κάποιος τουρκοκυπριακές οικογένειες και εκτός της συνοικίας τους, διάσπαρτες μέσα σε γειτονιές καθαρά ελληνοκυπριακές.
Αυτό το «ξεκαθάρισμα» με την φυγή των τουρκοκυπριακών οικογενειών προς την συνοικία τους έγινε τελειωτικά με την έναρξη της τουρκοκυπριακής ανταρσίας το 1963 ακολουθώντας τις οδηγίες του Ντενκτάς.
Από αυτή τη χρονολογία και μετά οι κυριότερες μάζες των τουρκοκυπρίων περιορίστηκαν μέσα στη συνοικία τους, έχοντας μόνο γύρω-γύρω απ’ αυτή και κοντά στα «σύνορα» κάποιες «αλληλοεισβολές» ελληνοκυπριακών και τουρκοκυπριακών οικογενειών.
Αυτή η εικόνα της κατανομής των τουρκοκυπρίων στη Λεμεσό κρατήθηκε μέχρι το 1974 όπου υποχρεώθηκαν οι πλείστοι από την τουρκοκυπριακή ηγεσία, τον εισβολέα Τουρκία και τους κακούς χειρισμούς της δικής μας πλευράς να φύγουν προς τα κατεχόμενα εδάφη μας.
Γειτονιές στις οποίες παρέμειναν τουρκοκύπριοι εκτός της δικής τους κυρίως συνοικίας μετά τη τουρκοανταρσία του 1963, ήσαν τα Τσιφλικούδια μέχρι και το Ζακάκι και στην ανατολική πλευρά της ενορίας Αγίου Ιωάννη, όπου μάλιστα υπήρχε μεγάλη ανάμιξη με τις ελληνοκυπριακές κατοικίες.
Μάλιστα σ’ αυτή τη περιοχή αναπτύχθηκαν δραστηριότητες όπως ιατρική κλινική, οδοντιατρείο, εμπορικά καταστήματα, αλλά ιδιαιτέρως ο γνωστός τουρκοκύπριος Αρίφης, που έστησε το πρωτότυπο τότε εστιατόριο για κρεατομεζέδες, (το κτίριο είναι σήμερα το AVENITA).
Στην μικτή ενορία των Τσιφλικουδιών λειτουργούσαν και πάλιν εστιατόρια κρεατομεζέδων όπως του Μαχμούτ, το Μπριτάνια και του Ισμέτ, εργοστάσιο παραγωγής αναψυκτικών Bell-Cola, εργοστάσιο παραγωγής οινοπνευματωδών HAYAT, εργαστήριο κατεργασίας εντέρων των ζώων, και εργοστάσιο κατεργασίας δερμάτων.
Οι ενορίες αυτές των τουρκοκυπρίων υπήρχαν και ήσαν συγκροτημένες από πολύ παλιά (επί τουρκοκρατίας) και επί αγγλοκρατίας στη συνέχεια, όπου είχεν η κάθε μια το δικό της τουρκοκύπριο κοινοτάρχη ή μουχτάρη, που τον διόριζε η κυβέρνηση.
Αυτό το καθεστώς των τουρκοκυπριακών ενοριών κράτησε μέχρι και το 1960 με την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Άρχισε όμως να διαφοροποιείται στην συνέχεια λόγω της μετακίνησης των τουρκοκυπρίων κατοίκων προς το κέντρο της συνοικίας τους, εγκαταλείποντας ή αποδυναμώνοντας κάποιες από τις ενορίες τους.
Έτσι θα δούμε την ενορία των Κεσσουγλουδκιών (πλατεία Ηρώων) να εγκαταλείπεται πλήρως από τους τουρκοκύπριους και να κατοικείται αποκλειστικά από ελληνοκύπριους.
Η ενορία των Τσιφλικουδιών αποδυναμώνεται επίσης από τουρκοκύπριους υπέρ των ελληνοκυπρίων. Η δε ενορία του Αγίου Αντωνίου αφού έγιναν απαλλοτριώσεις των περιουσιών τους το 1950 για τις ανάγκες δημιουργίας του νέου λιμανιού Λεμεσού, εγκαταλείφθηκε πλήρως και οι κατοικίες γκρεμίστηκαν όλες στην δεκαετία του 1960.
Το πιο κάτω video δείχνει Ε/Κ να αποχαιρετούν τους Τ/Κ που βίαια και με απόφαση του κατοχικού καθεστώτος της Άγκυρας και του Ντεκτάς τους μετακίνησαν το 1975 στην κατεχόμενη Κύπρο. …
