Την έντονη ανησυχία του για το φαινόμενο του πληθωρισμού εξέφρασε ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης, αναφέροντας ότι πρόκειται για την πιο επικίνδυνη παράμετρο της κρίσης, που είναι άγνωστο πού θα οδηγήσει, μιλώντας σε συζήτηση πάνελ στο 12ο Nicosia Economic Congress με τίτλο «Κυπριακή Οικονομία και Νέες Πραγματικότητές». Παράλληλα, εξέφρασε την άποψη ότι το θέμα των φορολογιών στις τιμές των καυσίμων με στόχο τη πράσινη μετάβαση θα πρέπει να αναθεωρηθεί, ώστε η μετάβαση να είναι πιο ομαλή, με λιγότερες κοινωνικές επιπτώσεις.
Στην ίδια συζήτηση πάνελ η Υπουργός Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου αναφέρθηκε στις μελέτες βιωσιμότητα που γίνονται για τον αγωγό EastMed, τονίζοντας ότι αν θα προχωρήσει ο αγωγός με προϋπόθεση ότι θα εξευρεθούν οι κατάλληλες αγορές και οι ποσότητες, αυτό θα πρέπει να γίνει άμεσα.
Ο κ. Πετρίδης αναφερόμενος στην παρούσα κρίση σημείωσε ότι αυτό που τον απασχολεί περισσότερο είναι ο πληθωρισμός, τον οποίο ο ίδιος θεωρεί την πιο επικίνδυνη παράμετρο της κρίσης που δεν είναι γνωστό πού θα οδηγήσει. Όπως είπε, ο πληθωρισμός που έχει τα χαρακτηριστικά της πετρελαϊκής κρίσης της δεκαετίας του 70’, αντιμετωπίζεται πολύ δύσκολα, αφού είναι εισαγόμενος λόγω της γεωπολιτικής κατάστασης, της αύξησης της τιμής ενέργειας και των σιτηρών, ενώ είναι άγνωστο πότε θα καταλαγιάσει.
«Αν αυτή η κατάσταση συνεχιστεί σίγουρα θα αναπροσαρμοστούν οι οικονομικές πολιτικές πολλών χωρών. Θα πρέπει να γίνει περισσότερη στόχευση κονδυλίων του προϋπολογισμού σε ευάλωτους για να αποτρέψουμε το ενδεχόμενο της ενεργειακής φτώχιας και να προστατεύσουμε τις πιο ευάλωτες ομάδες γιατί είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο από τον πληθωρισμό», ανέφερε.
«Το θέμα είναι ο πληθωρισμός να μη συνεχιστεί και δεν είμαι πολύ αισιόδοξος», ανέφερε.
Διχογνωμία υπουργών για την πράσινη μετάβαση
Κατά τη συζήτηση Υπουργός Οικονομικών και Υπουργός Ενέργειας εξέφρασαν διαφορετικές απόψεις για τις επιπτώσεις της πράσινης μετάβασης, ως απότοκο της ρευστής παρούσας κατάστασης και των πληθωριστικών πιέσεων.
Ο Υπουργός Οικονομικών εξέφρασε την προσωπική του άποψη ότι αν θέλουμε να αποφύγουμε μια πολύ ανώμαλη κοινωνική επίπτωση με τους πάρα πολύ υψηλούς στόχους που θέτει η ΕΕ που κάποιοι διερωτώνται κατά πόσο είναι ρεαλιστικοί, θα πρέπει να επανεξεταστεί το θέμα της πράσινης φορολόγησης ώστε να υπάρξει μια πιο ομαλή μετάβαση.
Για το ίδιο θέμα η κα. Πηλείδου είπε ότι η πράσινη φορολογία είναι μέρος της πράσινης μετάβασης και το γεγονός ότι θα αυξηθεί η φορολογία πάνω στα καύσιμα δεν σημαίνει ότι αθροιστικά ο Κύπριος καταναλωτής θα επωμιστεί επιπλέον κόστος. Στόχος, είπε, είναι να υπάρχει ενθάρρυνση για την πράσινη ανάπτυξη, ενώ αναφέρθηκε στα κίνητρα που δίνονται για αντικατάσταση οχημάτων και τα σχέδια για επιχειρήσεις και καταναλωτές.
Είπε επίσης ότι με το νέο σχέδιο για εξοικονόμησης ενέργειας οι επιχειρήσεις έχουν μια τεράστια ευκαιρία για μείωση του κόστους ηλεκτρισμού και είναι πάρα πολύ σημαντικό να την αδράξουν, ενώ γίνεται προσπάθεια να απαλειφθούν κάποιες στρεβλώσεις για την αδειοδότηση, με στόχο όλες οι επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν αυτά τα σχέδια αλλά και μελλοντικά.
«Θεωρητικά έχει δίκαιο η Νατάσα και η πράσινη φορολογία υποτίθεται ότι θα συνοδεύεται με κάποια αντισταθμιστικά μέτρα», είπε στη συνέχεια ο Υπουργός Οικονομικών, προσθέτοντας ωστόσο ότι «στην πραγματικότητα ο πληθωρισμός δημιουργεί πληθωριστικές ανισότητες και δεν σημαίνει ότι τα προγράμματα που δίνονται και τα πάρα πολλά σχέδια θα αποφύγουν αυτές τις πληθωριστικές ανισότητες ειδικά για τους ευάλωτους».
«Είμαι υπέρ πιο ομαλής μετάβασης, ενώ επίσης χρειάζονται απίστευτες επενδύσεις για να γίνουν αυτά τα πράγματα», σημείωσε ο κ. Πετρίδης. Πρόσθεσε ότι αν εφαρμοστεί το «Fit for 55» που είναι ο στόχος της ΕΕ θα χρειαστεί επιπλέον 1 δις. ευρώ για αυτές τις επενδύσεις και δεν είναι δημοσιονομικά ουδέτερη αυτή η μετάβαση. Ο κόσμος, πρόσθεσε, πρέπει να γνωρίζει ότι ενδεχομένως να επηρεαστεί το βιοτικό επίπεδο.
Συμπλήρωσε ότι η Κυβέρνηση προσπάθησε να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις με βραχυπρόθεσμα μέτρα που σε κάποιες περιπτώσεις ήταν και οριζόντια, κάτι που δεν έγινε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου τα μέτρα ήταν πιο στοχευμένα. Σημείωσε ότι αυτά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα δεν μπορούν να συνεχιστούν επ’ αόριστον και έρχονται σε αντίθεση με τη διακηρυγμένη πολιτική της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση που προνοεί αύξηση των φόρων στα καύσιμα.
Τόνισε τη σημασία των 150 εκ ευρώ που διατέθηκαν στον προϋπολογισμό για πράσινες πολιτικές κάτι που θα συνεχιστεί μέσα στα επόμενα χρόνια και κάλεσε όλους να αδράξουν την ευκαιρία, αφού η τιμή της ενέργειας δεν προβλέπεται να μειωθεί στο μέλλον.
Αναφέρθηκε επίσης στο πράσινο ομόλογο που εγκρίθηκε και προβλέπει ότι τα λεφτά που θα δανειστεί η Κυβέρνηση θα διατεθούν αποκλειστικά για την πράσινη ανάπτυξη.
Είπε επίσης ότι και ο τραπεζικός τομέας πρέπει να αναπροσαρμοστεί στις προκλήσεις των καιρών να πάρει κάποιο ρίσκο ρίσκο για να χρηματοδοτήσει τις πράσινες πολιτικές για το σκέλος του ιδιωτικού τομέα.
Η Υπουργός Ενέργειας σημείωσε ότι η Κύπρος δίνει έμφαση και προσπαθεί κυρίως για προστασία των ευάλωτων καταναλωτών, ενώ τα μέτρα όπως είπε, αποσκοπούν στη συγκράτηση των τιμών και όχι στη μείωσή τους, αφού κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα παρακολουθούνται από την Κυβέρνηση, συμπλήρωσε και το ΥΠΟΙΚ είναι σε επιφυλακή για να εξετάζεις και να επεκτείνει τη διάρκεια των μέτρων.
Όσον αφορά την πράσινη ανάπτυξη ανέφερε ότι «ήδη είμαστε σε μια τροχιά που η πράσινη ανάπτυξη θα είναι γεγονός μέσα σε λίγα χρόνια, όμως χρειάζεται πολύ συστηματική δουλειά για να ξεφύγουμε, να ξεπεράσουμε όλες αυτές τις αδυναμίες ενός απομονωμένου ουσιαστικά συστήματος, μιας χώρα νησιού, που είναι απομονωμένη ουσιαστικά και δεν έχει ενεργειακή ασφάλεια».
Αν υπάρχει ευκαιρία για τον EastMed ο φορέας υλοποίησης θα πρέπει να κινηθεί άμεσα είπε η Πηλείδου
Απαντώντας σε ερώτηση για τον αγωγό EastMed η κα. Πηλείδου είπε ότι οι ΗΠΑ δεν εμπλέκονται στο έργο πέραν από τη γεωπολιτική στήριξη που θα μπορούσαν να παρέχουν. Το έργο, ανέφερε, είχε και έχει την πολιτική στήριξη όπως όλα τα έργα ως ένας παράγοντας στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης, αλλά και άλλων αγορών, δεν είναι η μόνη επιλογή, συνεχίζεται να μελετάται προχωρούν οι μελέτες βιωσιμότητας.
Οι μελέτες βιωσιμότητα ανέφερε, θα πρέπει πέραν από το κόστος κατασκευής, να μελετήσουν τις αγορές που υπάρχουν και τις ποσότητες στην περιοχή που είναι διαθέσιμες για εξαγωγή στις συγκεκριμένες αγορές και ποιες χώρες δεσμεύονται να εξάγουν αυτές τις ποσότητες. Επίσης ανέφερε θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα μεταφοράς υδρογόνου μέσω του αγωγού, ώστε να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμος ο αγωγός.
«Υπάρχουν αρκετές αβεβαιότητες ακόμα και αν ήμουν ο φορέας υλοποίησης θα ήθελα να κινηθώ πολύ γρήγορα προς αυτές τις κατευθύνσεις, αφού παρουσιάζεται τώρα μια ευκαιρία η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί, εάν όλα τα δεδομένα που προανέφερα ικανοποιούνται», ανέφερε.
Πρόσθεσε παράλληλα ότι εξετάζονται διάφορες λύσεις για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων.
Ο Υπουργός Οικονομικών, ανέφερε ότι ένας παράγοντας που καθορίζουν τη βιωσιμότητα του EastMed και οτιδήποτε άλλο αφορά το φυσικό αέριο είναι και η πράσινη ανάπτυξη, και διερωτήθηκε πώς όταν η ΕΕ σου λέει πόσο θα πέσει το φυσικό αέριο, θα έρθει κάποιος να επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια.
Η κα. Πηλείδου αντέτεινε ότι παρουσιάζονται κάποιες βραχυπρόθεσμες ανάγκες της ΕΕ, ωστόσο αν είναι να γίνει οτιδήποτε θα πρέπει να γίνει άμεσα. Ωστόσο ανέφερε ότι η Αίγυπτος και το Ισραήλ έχουν μια σημαντική εσωτερική αγορά που πρέπει να ικανοποιήσουν και δεν είναι σίγουρο ότι όλο το φυσικό αέριο, που έχουν είναι διαθέσιμο για εξαγωγή προς την Ευρώπη.
Ο κ. Πετρίδης είπε επίσης ότι θα ήταν πιο βιώσιμος ο EastMed αν ήταν πιο ομαλή η πράσινη ανάπτυξη.
Όσον αφορά την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Κύπρου, η κα Πηλείδου είπε είναι κάτι που σίγουρα με τα νέα δεδομένα χρήζει κάποιας ιδιαίτερης προσπάθειας και σημασίας, αφού αναδεικνύεται από τον πόλεμο η ανάγκη απεξάρτησης από συγκεκριμένες αγορές.
Προσπάθεια είπε είναι όχι μόνο να συνεχίσουμε το ερευνητικό πρόγραμμα, αλλά και να είμαστε μέρος του πλάνου για την απεξάρτηση πράγμα το οποίο δεν είναι εύκολο, δεδομένου ότι η Κύπρος δεν έχει αυτή τη στιγμή κοιτάσματα τα οποία μπορούν άμεσα να αξιοποιηθούν, αλλά σίγουρα χρειάζονται κάποια χρόνια ακόμα και με τις πλέον γρήγορες διαδικασίες για να γίνει η αξιοποίηση μια πραγματικότητα.
Εξέφρασε ωστόσο την αισιοδοξία ότι λόγω και της εξαιρετικής συνεργασία με την Αίγυπτο και το Ισραήλ η Κύπρος μπορεί να είναι μέρος αυτού το πλάνου για να διασφαλιστεί ότι θα υπάρξει μια βιώσιμη ανάπτυξη που θα συμβαδίζει με την πράσινη ανάπτυξη και την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και μέχρι το 2050 και από το φυσικό αέριο.
Περιορισμένες επιπτώσεις σε τράπεζες και τουρισμό
Όσον αφορά τον τραπεζικό τομέα είπε ότι η έκθεση του κυπριακού τραπεζικού τομέα στη Ρωσία είναι πολύ χαμηλή, με 3,8% των καταθέσεων και 0,8% να έχουν έκθεση στη Ρωσία, ενώ η Κύπρος δεν διατηρεί αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας. Σίγουρα, είπε ο Υπουργός Οικονομικών, θα επηρεαστούν κάποιες συναλλαγές, ωστόσο χαρακτήρισε εσφαλμένη την εντύπωση ότι η Κύπρος είναι υπερεκτεθιμένη.
Όσον αφορά τον τουρισμό είπε ότι ο ρωσικός παράγοντας αποτελεί το 20% του προϊόντος της Κύπρο, ενώ σημείωσε ότι έγιναν μεγάλες προσπάθειες από τα αρμόδια υπουργεία και την τουριστική βιομηχανία για να καλυφθούν οι απώλειες, με τις προβλέψεις για την τουριστική σεζόν να είναι καλές.
«Μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο. Δεν είναι μια κρίση όπως τις προηγούμενες η οποία θα τελειώσει. Μετασχηματίζεται η διεθνής οικονομική σκηνή, ανασχηματίζεται ο κοινωνικός ιστός, θα έχει επιπτώσεις στην παγκοσμιοποίηση», ανέφερε.
Ο κ. Πετρίδης πρόσθεσε ότι η παγκοσμιοποίηση θα πάρει μια νέα μορφή θα γίνει συγκέντρωση παραγωγής ενέργειας πιο κοντά στους καταναλωτές, ενώ θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί και η νομισματική πολιτική, αφού όπως είπε θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που δημιούργησε η επεκτατική νομισματική πολιτική των τελευταίων χρόνων.
Η Υπουργός Ενέργειας είπε ότι «μπαίνουμε σε νέα οικονομική περίοδο που δεν θα είναι όπως την προηγούμενη, θα έχει πάρα πολλές
