του Φειδία Παυλίδη
Στην Αθήνα, η Οδός Αναπαύσεως είναι ο δρόμος που καταλήγει στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών. Οι Οδοί Αναπαύσεως σε Θεσσαλονίκη και Πάτρα και πάλι καταλήγουν στα κοιμητήρια των δύο αυτών πόλεων. Τελικά σε κάθε μεγάλη, ή μικρή, πόλη της Ελλάδας ισχύει το ίδιο. Τη λογική αυτή, σε σχέση με αυτό το οδωνύμιο, την ακολουθήσαμε και στην Κύπρο. Μπορεί σήμερα η Οδός Αναπαύσεως της Λεμεσού να είναι ένας μικρός δρόμος ανάμεσα στον Ιερό Ναό και το Κοιμητήριο του Αγίου Νικολάου, στο παρελθόν, όμως, η Οδός Αναπαύσεως ήταν ένας άλλος, μεγάλος σε μήκος, δρόμος, ένας από τους πλέον σημαντικούς άξονες, που ένωνε τον ιστορικό πυρήνα της Λεμεσού με το Κοιμητήριο του Αγίου Νικολάου, που παλιά θεωρούνταν ότι ήταν πολύ έξω από τα όρια της πόλης.
Μέχρι και τον 19ον αιώνα, οι νεκροί στη Λεμεσό θάβονταν έξω από τις εκκλησίες (ή τα τζαμιά, αν ήταν Μουσουλμάνοι). Σύμφωνα με τον Χριστάκη Σεργίδη, μια επιδημία, που ξέσπασε το 1863, οδήγησε το 1865 στην ίδρυση του νεκροταφείου του Αγίου Νικολάου, μακριά από τα όρια της πόλης, όπως υφίστατο τότε. Η ίδρυση νεκροταφείων εκτός των ορίων των πόλεων έλυσε το πρόβλημα έλλειψης χώρων ταφής (συνεπεία της αύξησης του πληθυσμού, αλλά και των πολλών θανάτων από επιδημίες), αλλά έγινε και για λόγους αποφυγής μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών. Σύμφωνα με τον Αδάμο Κόμπο, την απόφαση για την ίδρυση του νεκροταφείου του Αγίου Νικολάου την έλαβαν οι τέσσερις ενορίες της πόλης (Αγία Νάπα, Καθολική, Αγία Τριάδα και Άγιος Αντώνιος). Δημιουργείται τότε ο άξονας που συνδέει τις τέσσερις αυτές ενορίες (και τις αντίστοιχες εκκλησίες) του κέντρου της Λεμεσού με το εκτός της πόλης νεκροταφείο. Ο άξονας αυτός δεν μπορούσε να έχει άλλο οδωνύμιο από το «Οδός Αναπαύσεως». Στην αρχή η οδός αυτή ήταν ένας χωμάτινος δρόμος ή μονοπάτι. Ο Αδάμος Κόμπος περιγράφει πολύ παραστατικά τη μεταφορά του νεκρού (με το πέρας της Νεκρωσίμου Ακολουθίας, η οποία τελούνταν σε μία των τεσσάρων εκκλησιών του κέντρου) κατά μήκος του άξονα αυτού: με κάρο συρόμενο από ένα άλογο και δανικό φέρετρο, αν ο νεκρός ήταν φτωχός, και με άμαξα του κοιμητηρίου συρόμενη από δύο άλογα και δικό του φέρετρο, αν ο νεκρός ήταν πλούσιος. Τέσσερα άλογα και φιλαρμονική, για εξέχουσες προσωπικότητες!
Συνέχεια στο Limassol Today
